
سیل فروردین
سالی که با سیل و هجوم ملخها شروع شده بود حالا با همهگیری یک بیماری مسری به پایان میرسد، چیزی شبیه داستانهای عبرتآموز کتب مقدس یا هشدار زمین و طبیعت به انسان در داستانهای علمی تخیلی. این هشدارها و داستانهای عبرتآموز حداقل در ایران چندان جدی گرفته نشده و وضعیت محیط زیست همچنان رو به وخامت دارد.
محیط زیست ایران در نیمقرن توسعه ناپایدار و بدون رعایت موازین بشدت آسیب دیده است. جنگلهای کشور با آتشسوزی و خشکسالی در حال نابودیاند، سفرههای آب زیرزمینی به دلیل برداشت بیش از حد در حال خشک شدنند، بسیاری از تالابهای کشور نابود شدهاند، خاک در فرسایش است و بیابانها در گسترش، تمرکز جمعیت در شهرها آلودگی هوا را بحرانی کرده و صنایع رودخانهها را آلوده کردهاند.
این شرایط نیازمند اقدامات فوری برای کاهش فشار بر طبیعت و محیط زیست است اما در سالهای گذشته تقریبا هیچ اقدامی برای بهبود شرایط انجام نشده است.
در زمینه شیوههای مدیریت منابع زیستمحیطی سال ۹۸ هم تفاوتی با سالهای قبل نداشت اما در این سال چند رویداد بزرگ، نتیجه ویرانگر برنامهریزیهای سالهای گذشته را روشن کرد. مروری بر اتفاقهای مهم در این سال تصویری بهتری از وضعیت محیط زیست در ایران نشان میدهد.
سال ۹۸ در ایران با سیل ویرانگر شروع شد. در میانه فروردین بارشهای سنگین مناطق وسیعی از ایران را درگیر سیلاب کرد و به ۲۵ استان خسارت وارد شد. این سیل در مجموع ۷۷ کشته و بیش از هشت میلیارد دلار خسارت بر جای گذاشت.
استان فارس با ۲۱، لرستان با ۱۵ و گلستان و همدان با ۸ کشته، بیشترین تلفات را داشتند. خسارت سیل فروردین بروشنی نتیجه سیاستهای غلط آبخیزداری و ساخت و سازهای بدون مطالعه بود.
تخریب زمینهای بالادست رودخانهها، نابودی جنگلها، تخریب حاشیه رودخانهها و ساخت و ساز در مسیر آنها، جذب آب در زمین کاهش پیدا میکند که دلیل گلآلودگی و ویرانگرتر شدن سیل فروردین بود.
کارشناسان محیط زیست سالها هشدار داده بودند که ادامه بیتوجهی به موازین زیستمحیطی، چنین سیلابهایی را در پی خواهد داشت با اینحال هیچ توجهی به این هشدارها نشد. حالا با تغییر شرایط اقلیمی احتمال وقوع سیلهای ویرانگر هم به یکی از مخاطرات طبیعی در ایران تبدیل شده است.
هجوم ملخها
فروکش کردن سیل زمینهساز هجوم ملخها به ایران شد. اتفاقی که در نیمقرن گذشته در ایران بیسابقه بود. مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست ایران اعلام کردند که این ملخها از سمت عربستان و سودان و مناطق مرطوب به سمت ایران روانه شده بودند.
یورش ملخها ۳۸ درصد جنگلها و بیشهزارها، ۲۱ درصد باغها و مزارع، ۳۶ درصد تولید محصولات زراعی و باغی و همچنین ۲۱ درصد مراتع درجه یک و دو ایران را در استانهای خوزستان، بوشهر، فارس، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و جنوب استان کرمان تحت تاثیر قرار داد.
ملخها در ماه پایانی سال ۹۸ باردیگر به سه استان بوشهر، هرمزگان و فارس هجوم آوردند.
ملخ میتواند بشدت به محصولات کشاورزی و مراتع آسیب وارد کند. ملخ قادر است در روز معادل وزن خودش غذا بخورد، هر کیلومتر مربع فوج ملخ شامل حدود ۵۰ میلیون ملخ است که توان از بین بردن ۱۰۰ تُن پوشش گیاهی را دارد. سازمان جهانی غذا تغییر اقلیم را عامل اصلی هجوم ملخها دانسته است.
زمین لرزه شمالغرب ایران
منابع خبری ایران بزرگی این زمین لرزه را ۵.۹ و زمان وقوع آن را حدود ساعت ۲ و هفده دقیقه بامداد به وقت محلی گزارش کردهاند. مرکز زمین لرزه حوالی شهر میانه مخابره شده و به گفته مقامهای محلی، تا کنون دست کم ۵ نفر در روستاهای ورنکش بخش ترکمانچای و روستای ورزقان بخش ترک شهرستان میانه جان خود را از دست دادهاند. شمار زخمیها بیش از ۳۰۰ تن مخابره شده است.
دهها خانه روستایی در این منطقه کاملا ویران شده است.
مرکز این زمین لرزه در نزدیکی شهر تَرک مرکز بخش کندوان شهرستان میانه گزارش شده است. به گزارش مراکز زلزله شناسی محل دقیق وقوع زمین لرزه در نقطهای به طول جغرافیایی ۴۷.۶۴ و عرض جغرافیایی ۳۷.۷۶ و در عمق ۲ کیلومتری بوده است.
تعداد قربانیان کرونا ویروس در ایران همچنان در حال افزایش است.
ویروس کورونا همچنان با سرعت در سراسر ایران شیوع می یابد و اقدامات دولت نتوانسته است از شتاب آن بکاهد و شمار قربانیان و مبتلایان، در ابعادی هراس انگیز همچنان بالا می رود.
به گفتۀ آگاهان، این امر نشان می دهد که تشکیلات درمانی ایران با هرج و مرج کامل روبرو است و بیمارستان ها از امکانات کافی برای انجام وظایف درمانی برخوردار نیستند .
آن گونه که آمارها نشان میدهد، متاسفانه اغلب جان باختگان در میان گروه های سنی بالای ۶۰ سال هستند؛ از میان بزرگترهایی که نقش زیادی در زندگی همه ماها ایفا میکنند و برای مراقبت از ایشان هم که شده میبایست در منزل ماند.