
عبدالحمید سرتیپی، مدیرکل مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی شمال باختری اعلام کرد گسل تبریز، بزرگترین مخاطره بالقوه در تبریز است که هر آن ممکن است این شهر را نابود کند.
به گفته آقای سرتیپی، «گسل تبریز نه تنها در خاورمیانه بلکه در کل دنیا به عنوان یک گسل شناخته شده در تمام آکادمیها و دانشگاهها مطرح میشود که طی ۳۵۰۰ سال اخیر بارها شهر تبریز را زیر و رو کرده است.»
بدون شک زمینلرزهها حوادثی طبیعی هستند که نمیتوان زمان دقیق وقوع آن را محاسبه کرد ولی مدیریت و داشتن برنامهای منسجم از گسترش بافت شهری گرفته تا پیشبینی و ایجاد فضاهای باز برای چنین اتفاق احتمالی و جلوگیری از ساختوسازها بر روی چنین گسلهایی بهطور قطع به مدیریت سیاسی ربط دارد.
شهرام دبیری، رئیس شورای شهر تبریز در تاریخ ۲۱ شهریور ۱۳۹۴ گفته بود: «توسعه بیرویه بافت شهری بر روی این گسل است و هماکنون میتوانم به جرات بگویم که در توسعه تبریز هیچگاه بررسی از بابت پهنهبندی زلزله نشده و میتوان گفت در مکانیابی ساختوسازها نیز دچار اشتباه شدهایم.»
آقای دبیری گفته بود: «جای تعجب است که توسعه شهر را به سمت مناطق جنوبی تبریز نکشاندهایم و چرا در طول سالها اصرار داشتهایم که توسعه شهر در نقاط شمالی و درست بر روی خط گسل اتفاق بیفتد و بهاینترتیب خودمان باعث شدهایم تا میزان خسارتها در هنگام بروز زلزلههای احتمالی در سطح شهر بالا رود.»
علی شیاری، عضو شورای شهر تبریز نیز گفته بود: «چیز عجیبی است که هماکنون اموات ما در امنترین منطقه شهر خفته و در عوض ساختمانهایی که در حال احداثشان هستیم در خطرناکترین منطقه شهر واقعشدهاند.»
آقای شیاری هشدار داده بود: «در مناطقی که روی خط گسل هستند، برجهای ۴۰ طبقه بنا میکنیم و با این کار خسارت زلزله احتمالی را چندین برابر میکنیم، هرچند سالهاست که متخصصان، این امر را یادآور میشوند اما همچنان خبری از ممانعت توسعه شهر در نقاط پرحادثه نیست.»
این در حالیست که آسیب بیشتر در مواقع بحران بدون شک حاشیهنشینان تبریز را مورد هدف قرار خواهد داد. در تبريز در سال ۱۳۸۷، بر اساس اعلام شهردار تبريز از کل جمعیت یک و نیم میلیونی شهر حدود ۴۰۰ هزار نفر آن حاشیه نشین هستند.
از سوی دیگر اگرچه در مقدار و زمان دقیق بازگشت زمینلرزه تبریز اختلافنظر وجود دارد، اما محققان در مورد اینکه در آینده زلزلهبزرگی در شهر تبریز به وقوع خواهد پیوست، اتفاق نظر دارند.
بهزاد زمانی، دانشیار تکتونیک دانشگاه تبریز در تاریخ ۳۰ بهمن ۹۵ با اشاره به تحقیقات خود در مورد گسل تبریز به نصب «سیستم هشدار سریع» تاکید کرده و گفته بود: «امروزه در کشور ژاپن با سیستم هشدار سریع به طور موفق حدود ۱۰ ثانیه پیش از وقوع زلزله هشدار داده میشود.» به گفته آقای زمانی «این سیستم اکنون در شهر تهران نیز نصب شده است.»
گفتنی است که همین گسل است که از روزگاران گذشته سبب ایجاد ۱۹ زلزله ویرانگر در شهر تبریز شده است؛ زلزلههایی که دیدن تصاویر بهجای مانده از آنها هم لرزه بر اندام هر فردی میاندازد.