سازمان عفو بینالملل روز چهارشنبه ۳ اردیبهشت اعلام کرد که میشل باچله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، با انتشار بیانیهای اعدام دو کودکمجرم زندانی تنها در فاصله ۴ روز در ایران را محکوم کرد.
خانم باچله در این بیانیه از مقامات ایران خواست که به تعهدات بینالمللی حقوق بشری خود احترام گذاشته، فورا اعدام کودکمجرمین را متوقف و تمامی مجازاتهای اعدام را تعدیل نمایند.
کمیسر عالی حقوق بشر از اعدام شایان سعیدپور و مجید اسماعیلزاده دو نوجوان که در اعتراضات زندانیان نسبت به عدم اعطای مرخصی به دلیل شیوع کرونا شرکت داشتهاند ابراز تاسف کرده و «نگرانی شدید» خود را از احتمال تسریع اعدام سایر زندانیان محکوم به اعدام که در این اعتراضات شرکت داشتهاند را ابراز کرده است.
یاداور میشود که برخی از زندانهای ایران در اوایل فروردین در ایران شاهد اعتراض زندانیان به ندادن مرخصی و شرایط زندان بودند که در پارهای موارد به شورش منجر شد.
خاطرنشان میشود که شایان سعیدپور از جمله ۸۰ زندانی گریخته از زندان سقز بود که ۱۵ فروردین بار دیگر دستگیر و دوم اردیبهشت در زندان مرکزی شهر سقز اعدام شد.
همچنین روز ۳۰ فروردین نیز خبر اعدام مجید اسماعیلزاده در زندان اردبیل منتشر شد. او نیز زمانی که به جرم قتل به اعدام محکوم شده بود زیر ۱۸ سال سن داشت.
میشل باچله، همچنین از مقامات جمهوری اسلامی خواست که درباره مرگ دانیال زینالعابدینی که بر اثر «شکنجه» در زندان میاندوآب (قوشاچای) جان باخته بود، تحقیق کرده و عاملان کشته شدن او را بازخواست کنند. او در این باره گفته: «ضرب و شتم تا حد مرگ دانیال زینالعابدین در حالی که وی در بازداشت بوده نقض فاحش حق حیات به موجب قوانین بینالمللی حقوق بشر است.»
زینالعابدینی و چند زندانی دیگر به اتهام نقش داشتن در شورش زندانیان زندان مهاباد در روز ۱۰ فروردین توسط ماموران این زندان ضربوشتم شده، سپس به زندان میاندوآب منتقل شده بود.
بر اساس گزارش نهادهای مدافع حقوق بشر او در زندان میاندوآب نیز در اثر ضرب و شتم ماموران جان باخته است.
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل همچنین گفته است: «با وجود تعاملات مکرر دفتر من با دولت ایران درباره این موضوع، صدور این احکام و اعدام کودک مجرمان ادامه دارد. این مسأله موجب تاسف و با توجه به غیرقانونی بودن آشکار آن محکوم است.»
ایران در حالی اقدام به اعدام افراد مجرم زیر ۱۸ سال میکند که پیماننامه حقوق کودک را امضا کرده است. بر اساس این پیماننامه بینالمللی، اعمال مجازات اعدام برای کودکان ممنوع است.
همچنین جاوید رحمان و اگنس کلامارد، دو گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در ژنو، اعدام شایان سعیدپور، کودک-مجرمی که هنگام ارتکاب قتل زیر ۱۸ سال بود را نقض حقوق بینالملل دانستهاند.
در بیانیه مشترکی که این دو گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل نوشتهاند، گفتهاند که از شنیدن نقض تعهدات بینالمللی از سوی مقامات جمهوری اسلامی «شوکه» شدهاند.
آنها بارها به دولت و قوه قضاییه ایران درباره «صراحت حقوق بینالملل» درباره اعدام کودک-مجرمان هشدار دادهاند. این دو در بیانیه خود نوشتهاند: «اعمال مجازات اعدام برای مجرمان زیر ۱۸ سال مطلقا ممنوع است و اجرای آن نقض شرمآور حق حیات است.»