حدود دو و نیم سال پیش، در سال ۲۰۱۸، کنستانتین ماکیینکو، معاون یکی از اتاق های فکر روسیه، مرکز تجزیه و تحلیل فن آوری و استراتژی، در مصاحبه با روزنامه مسکو کمسومولتس جنگ قره باغ را پیش بینی کرد. او گفت که آذربایجان در این جنگ پیروز خواهد شد.
به گزارش بخش فارسی گروه خبری ای‌ان‌تی، مصاحبه ماکیینکو مربوط به کتاب او بود که آن زمان تازه منتشر شده بود: “در انتظار طوفان: قفقاز جنوبی”.
وی در کتاب تحلیلی خود، شروع و سیر بعدی عملیات نظامی در قره باغ را پیش بینی می‌کرد و شکست ارمنستان در این جنگ را اجتناب ناپذیر می‌دانست. با این حال، او در پیش بینی جهت اصلی حمله ارتش آذربایجان اشتباه کرد.
ماکیینکو دو سال و نیم پیش در مصاحبه خود گفت: “کارشناسان ما بر این باورند که احتمالاً حمله فرضی آینده نیروهای مسلح آذربایجان بر اساس این سناریو ایجاد خواهد شد: حمله ناگهانی کوچک به عمق چند ده کیلومتری، سپس تقویت در مواضع اشغالی، تقویت مواضع در جبهه دیپلماتیک و حمله جدید پس از زمان. این حمله فوراً و با مقیاس وسیع انجام خواهد شد.”
این تحلیلگر روس گفت که جنگ در آوریل ۲۰۱۶ نقاط ضعف ارتش ارمنستان را آشکار کرد و گفت که طرف ارمنی قادر نیست به سرعت نیروهای اضافی را در خط تماس متمرکز کند. آذربایجان می تواند در مدت زمان کوتاهی یک گروه ۳۰ هزار نفری را در نزدیکی خط تماس تشکیل دهد.
ماکیینکو گفت: “در این حالت، خطر تجزیه سریع منطقه دفاعی عسکران و از دست دادن استپاناکرت (خانکندی) بدون اجازه دادن به طرف ارمنی برای بسیج نیروها وجود دارد. به عبارت دیگر، منطقه ای که بیش از نیمی از جمعیت قره باغ کوهستانی در آن زندگی می کنند ممکن است از دست برود. یکپارچگی دفاعی فرو خواهد پاشید.”
وی پیش بینی می‌کرد که در طرح تاکتیکی انتظار می رود واحدهای پیاده سبک ارتش آذربایجان وارد جنگ کوهستانی شوند. آنها ارتفاعات را تصرف کرده و واحدهای مکانیزه تلاش برای ضد حمله طرف ارمنی را سرکوب خواهند کرد. همچنین ستون های تأمین ارتش ارمنستان از فاصله زیادی مورد حمله قرار خواهند گرفت.
اکنون روزنامه مجدداً با ماكيينكو مصاحبه كرده است تا بيان كند كه بيشتر پيش بيني ها درست از آب در آمده است. ماکیینکو می گوید که او و دیگر کارشناسان کار بر روی این کتاب انتظار نداشتند که آذربایجان چنین اهداف استراتژیکی را تعیین کند.
وی گفت: “ما تخمین زدیم كه قبل از حل كامل مسئله قره باغ، آذربایجان مانند آوریل ۲۰۱۶ حداقل یك یا دو عملیات کوچک انجام دهد.”
ماکیینکو گفت: “ما انتظار نداشتیم که باکو نیروهای ارمنی را با چنین قاطعیت شکست دهد و تمام سرزمین های از دست رفته در سال ۱۹۹۲-۱۹۹۴، از جمله کنترل بر بخشی از خاک قره باغ کوهستانی را بازگرداند.”
این کارشناس اشتباه محاسباتی خود را با این واقعیت توجیه می‌کند که، زمانی که این کتاب در ماه مه سال ۲۰۱۸ منتشر شد، نیکول پاشینیان هنوز به قدرت نرسیده بود.
به گفته ماکیینکو، اگر سرژ سرکیسیان و طایفه قره باغ او در قدرت می‌ماندند، اوضاع نظامی در پاییز سال ۲۰۲۰ کمی متفاوت می‌شد.
(ماکیینکو باید این را در نظر می گرفت که پاشینیان ارتش ارمنستان را که توسط آذربایجان نابود شد، نساخت. این ارتش برای دهه ها توسط رابرت کوچاریان، سرژ سرکیسیان و فرماندهان طایفه آنها تشکیل شد – ویراستار بخش فارسی ای‌ان‌تی).
“ما نمی دانستیم که نخبگان سیاسی در ارمنستان تغییر خواهند کرد و رهبری سیاسی جدید ناتوان خواهد بود. ثانیا، ما نمی توانستیم پیش بینی کنیم که ترکیه به این شدت درگیر جنگ شود. ”
این کارشناس متذکر می شود که بر اساس نتایج جنگ ۱۹۹۲-۱۹۹۴، طرف ارمنی نتیجه گیری غلطی در مورد “برتری بر آذربایجانی ها” کرد. اگرچه آنها از نظر تجهیزات نظامی و تعداد از آذربایجانی ها عقب بودند، اما معتقد بودند که از نظر کیفیت روحی و روانی برتر هستند. این تحلیلگر گفت: “و ناگهان مشخص شد كه نیروهای پیاده و تانك‌چی‌های آذربایجانی از انگیزه و مهارت بالایی برخوردارند. تا جایی که معلوم است، از سال ۲۰۱۶، آذربایجانی ها آموزش پیاده نظام را افزایش داده اند، برتری نظامی-فنی را افزایش داده و کیفیت فرماندهی را بهبود بخشیده اند.”
ماکیینکو خاطرنشان می کند که او انتظار چنین فروپاشی دفاع ارمنستان در جنوب را نداشت. وی بر مانور ارتش آذربایجان در جهت جنوبی از نظر هنر عملیاتی و ظرافت تأکید می کند.
کنستانتین ماکیینکو گفت: “آذربایجانی ها به سمت جنوب حرکت کردند و تظاهری از «جهش کبری» را در جهت لاچین ایجاد کردند. ارمنی ها هم نیروهای اصلی خود را در آنجا بر دفاع متمرکز کردند. در حالی که آذربایجانی ها کمی به شرق حرکت کردند، از کوه ها و دره ها عبور کردند و به منطقه شوشا رسیدند. یعنی آنها حمله واقعی را از جنوب به شرق وارد کردند. البته، لاچین یک منطقه مهم است. با این حال، با آزادسازی شوشا، آذربایجانی ها تهدید کردند که کل دفاع ارمنستان را در قره باغ نابود خواهند کرد. این عملیات – وانمود کردن حمله به لاچین و وارد آوردن یک ضربه واقعی به شوشا – از نظر نظامی به طور درخشان انجام شد.”
وی افزود که نیروهای ارمنی ابتکار عمل را از دست داده بودند.
وی می گوید انتظار نداشت پهپادها چنین نقش مهمی در جنگ داشته باشند. “در سال ۲۰۱۸ مشخص بود که پهپادها، از جمله پهپادهای انتحاری، نقش اصلی را در جنگ بازی می کنند. اما برای همه از جمله برای شخص من، تعجب آور بود که این نقش بسیار تعیین کننده خواهد بود. همچنین، آنچه غیر منتظره بود، افزایش کیفیت رزمی پیاده نظام آذربایجان و حضور واحدهای پیاده کوهستانی مسلح به سلاح سبک بود. همین پهپادها تقریباً در شوشا کار نکردند. در آنجا نیروهای ویژه کوهستانی بودند و حتی درگیری های تن به تن نیز وجود داشت.”
