شوعارلارین‌دان بیری «آزادلیق» اولان ۱۹۷۹-جو ایل اینقیلابیندان ۴۵ ایل گئچسه ده، اینقیلاب محکمه لری هله ده قورولور. یئنه ده هر ایل چوخلو ساییدا سیاسی و اجتماعی فعال حبس ائدیلیر، موحاکیمه اولونور و ظاهره ن تهلوکه سیزلیک اتهامی ایله حبس ائدیلیر، بعضیلری حتی داها آغیر اتهاملارلا اعدام ائدیلیر.
ایران‌ین محکمه سیستئمی، اوزده، عموم خالق طرفیندن بو اینسانلارا قارشی اتهاملار ایره‌لی سورور و اونلاری آچیق اولمایان، غئیری-شفاف و اوستواؤرتولو بیر شکیلده حبس و دیگر جزالارا محکوم ائدیر.
اینسان حاقلاری شوراسی کیمی اولوسلارآراسی اینسان حاقلاری تشکیلاتلاری، آمنستی اینترنشنال و اینسان حاقلاری ایزلمه تشکیلاتی (Human Rights Watch) کیمی غئیری-حکومت حقوق مدافعه تشکیلاتلاری موختلیف وسیله لرله ایران‌دا سیاسی محبوسلارین آزادلیغا بوراخیلماسینا چاغیریبلار. بونونلا بئله، ایران حکومتی ایران حبسخانالاریندا سیاسی محبوسلارین اولماسینی اینکار ائدیر و بو تشکیلاتلارین آدلاری ایله توتولان شخصلری سیاسی محبوس دئییل، گؤونلیک جینایتکارلاری اولدوغونو، اؤلکه و خالقا قارشی آددیملار آتدیقلارینی ادعا ائدیر.
بونون عینیسینی پهلوی رژیمی ده او دؤورده ائدیردی و حاظیرکی رژیمین رهبرلری و او دؤورون دیگر سیاسی محبوسلارینی سیاسی محبوس یوخ، گؤونلیک جینایتکاری و تخریباتچی ساییردی.
ایسلام جمهوریتی نین سیاسی محبوسلارین مؤوجودلوغونو اینکار ائتمه سی سیاستینه باخمایاراق، بو محبوسلارین فعالیتی، بیاناتلاری و یازیلاری اونلارین عموم خالقین ماراقلاری و دوشونجه لرینین حاکم سیستئمله ضد اولدوغو اوچون حبس ائدیلدیگینی آیدین شکیلده گؤستریر.
اؤتن آیلاردا و ایللرده بیر چوخ آذربایجان‌لی تورک فعالی، ساختا گؤونلیک اتهاملاری و اونلارا قارشی قالدیریلان موختلیف اساسسیز داعوالارلا نظارته آلیناراق، حبسه آتیلیب و اونلارین بیر چوخو آیلاردیر غئیری-معین وضعیتده ساخلانیلیر.
ایران‌دا مظلوم میللتلرین و دونیا قامواویونون نظرینه چاتیدیریق کی؛
بیز بو پئتیشینی ایمضالایانلار ایکی اساس سببه گؤره بو محبوسلارین و سیاسی فعاللارین گیزلی محکمه سوره جینه قارشیییق و طلب ائدیریک کی، اونلارین آچیق محکمه سی جانلی اولاراق تلویزیون کامئرالاری قارشیسیندا و حقیقی مونصیفلر هئیتی، وکیللرین، حقوق مدافعه تشکیلاتلارینین نماینده لرینین، مئدیا منسوبلارینین ایشتیراکی ایله گئچیریلسین.
بیرینجیسی، توتوقلانان و محبوس اولان سیاسی فعاللار میللت آدینا و میللتین حقوقلارینی مدافعه ائتمک و اجتماعی منافعینی مدافعه ائتمک مقصدی ایله چالیشیرلار، دیگر طرفدن، حاکمیت میللتین نماینده سی اولدوغونو ادعا ائدرک، بو اینسانلاری عموم خالقین ماراقلارینی قوروماق اوچون آزادلیقدان محروم ائتمک و حیاتلارینی محو ائتمک حاقینا مالیک اولدوغونو ایره لی سورور.
بئله لیکله، هانکی طرفین حقیقته ن ده عموم خالقین منافعینه چالیشدیغی آیدینلاشدیریلمالی، محکمه پروسه سی و ایچه ریگی ایله باغلی افکار عمومی بیلگیلندیریلمه لی، سون حاکم (قاضی) ایسه خالق اولمالیدیر.
ایکینجی‌سی، دونیادا قبول ائدیلمیش حقوقی ایستانداردلارا، او جمله دن دونیالیق اینسان حاقلاری بیلدیریسی‌نین۱۰-جو مادده سینه، مدنی و سیاسی حاقلار اولوسلارآراسی سؤزلشمه سی ۱۴-جو مادده سینه و اولوسلارآراسی جزا محکمه‌سی نیظامنامه سینین ۶۸-جی مادده سینه اساسن، هر کس دوسیاسیندا موستقیل و غرضسیز محکمه ده عدالتلی و آچیق شکیلده باخیلماسی حقوقونا مالیکدیر.
حتی ایران ایسلام جمهوریتی‌نین آنایاساسی‌ندا ۱۶۵-جی اصله اساسن محکمه سوره جی آچیق گئچیریلمه لیدیر و آنایاسانین ۱۶۸-جی اصلینده گؤستریلیر کی، سیاسی و مطبوعات سوچلارینین تحقیقاتی آچیق شکیلده و منصفلر هئیتی نین (ژوری) قاتیلیمی ایله آپاریلمالیدیر.
همچینین، سیاسی سوچ قانونونون ۴-جو مادده سینده سیاسی سوچلارا باخیلما قایداسی و ژوری هئیتی ایله باغلی قایدالار ۲۰۱۳-جو ایلده تصدیق ائدیلمیش جزا موحاکیمه قانونونا (آیین دادرسی کیفری) اویغوندور. جزا موحاکیمه قانونونون ۳۵۲-جی مادده سینده ده محکمه لرین آچیق گئچیریلمه سی تثبیت اولونوب.
بئله لیکله، ایران ایسلام جمهوریتی رژیمی حبس ائدیلمیش اجتماعی و سیاسی فعاللاری آچیق شکیلده موحاکیمه ائتمه دیکجه، اونلار اوچون هر جور جزانین وئریلمه سی بو اینسانلارا قارشی حاقسیزلیق اولماقلا یاناشی، قامواویونو (افکار عمومی) آلداتماق حساب ائدیلیر و هئچ بیر مشروعیتی یوخدور.
نه سیاسی سوچلا باغلی وئریلمیش پیس نیتلی تعریف، نه ده اساسسیز گؤونلیک اتهاملاری آچیق و عدالتلی محکمه آراشدیرماسی حقوقونو پوزابیلمز. آذربایجان میللی حرکتی‌نین مدنی و سیاسی فعاللارینا، هابئله مظلوم میللتلرین و ایران‌ین موختلیف بؤلگه لرینین سیاسی محبوسلارینین اکثریتینه قارشی ایره لی سوروله ن اتهاملار اساسسیزدیر و حقوقی اولاراق اونلارین فعالیتی ایله هئچ بیر ایلگیسی یوخدور.
بیز اینانیریق کی، آزادلیق اونلارین حاققیدیر واونا گوره عموم خالقین خئیری و منافعی اوچون بو مسئول اینسانلارین قیدسیز-شرطسیز آزادلیغینی طلب ائدیریک.
مادام کی، ایران ایسلام جمهوریتی رژیمی و خصوصن ده محکمه سیستئمی بو شخصلرین جینایت تؤره تدیگینه اینانیرسا، قامواویو قارشیسیندا موحاکیمه ائتمه لیدیر کی، خالق دا اؤز حؤکمونو وئرسین.
شوبهه سیز کی، محکمه نین آچیق گئچیریلمه سی و موستقیل ژوری هئیتینین محکمه لرده حاضر اولماسی محکمه نین عدالتلی گئچیریلمه سینه دوغرو بیر آددیم اولاجاق. باشقا سؤزله، وطنداشلار محکمه ایجلاسلاریندا ایشتیراک ائتمکله پروسئسلرین گئدیشینه، قانونلارا رعایت اولونماسینا، حاکملرین غرضسیزلیینه نظارت ائدیرلر و بئله لیکله، خالقین موحاکیمه قورخوسو سببیندن قانونا ضد ائیلملر اوچون قانوندان سوء-ایستیفاده ائتمه احتیمالی دا آزالیر.
سون اولاراق بونو قئید ائتمکده فایدا وار، باخمایاراق کی، بو پئتیشین و کامپانیادا «آذربایجان سیاسی محبوسلارینا آچیق محکمه» طلب اولون‌سا دا،هرهانسی دوشونجه یه مالیک اولان هر فردین عدالتلی و آچیق محکمه حقوقو اولدوغونا اینانیریق و بیز ایران‌دا بوتون سیاسی متهملر اوچون آچیق محکمه گئچیریلمه سینی طلب ائدیریک.
