۱۰۰۰ متر از محوطه ی این کارخانه سازه ای شگفت آور نمایان می شود که باستان شناسان آن را یکی از کامل ترین و عجیب ترین سازه های باستانی می دانند که در کاوشهای کارشناسان گور و سفال هایی از دوره اشکانی هم کشف شده است.
این محوطه هم سفالینه های ساده عصر آهن را داراست هم سفالینه هایی متعلق به دوره اشکانی شامل انواع کاسه، کوزه، دیگچه و تنگ که از نظر خمیره بیشتر در طیف رنگ قهوه‌ای، قرمز، نارنجی، نخودی و خاکستری قرار دارند.
کشف شواهدی از یک تدفین انسانی هم نشان می دهد این تدفین انسانی به شیوه طاق باز گور چاله ای بوده و به نظر میرسد متعلق به دوران تاریخی و مردی در حدود سنی ۳۰ تا ۳۵ سال باشد.
در مورد سازه عظیم خشتی این سازه هم با سه رج سنگی در زیر و هفت تا ده رج خشتی بر روی آن در بدنه بیرونی به همراه پشت بندها بنا نهاده شده و میانه و سطوح اصلی آن تا سطح خاک بکر سراسر با خشت بالا آمده است.
این سکوی خشتی را میتوان در ادامه سنت سکوسازی عصر آهن از جمله در سیلک کاشان، صندل شمالی جیرفت، نوشیجان ملایر، ده‌نو خوزستان، قلی درویش جمکران و… دانست.
کارشناسان دخیل در حفاری این سایت منحصربه فرد خبر از کشف آثار شگفت‌انگیزی می‌دهند. از جمله کشف اولین “قیچی” که در این محل به‌دست آمده است. همچنین اطلاعات حاکی از بیرون آورده شدن یک قلعه و بنای سالم اشکانی است که می‌تواند ابهامات زیادی را در خصوص تاریخ معماری اشکانی در اختیار پژوهشگران قرار دهد و همین‌طور کشف قطعات متعدد و فراوان متعلق به این تمدن به‌اندازه‌ای ارزشمند و خارق‌العاده هستند که باوجود انفعال و لاپوشانی میراث اردبیل، بایستی هرچه سریع‌تر، این محل به‌عنوان یک سایت موزه مورد صیانت و معرفی جهانی قرار گیرد.
به گزارش فعالین مدنی شهر اردبیل استانداری، میراث فرهنگی و مدیر عامل کارخانه فولاد قصد تخریب این بنای شگفت انگیز تاریخی برای تداوم ساخت و ساز کارخانه دارند. با مشاهده فعالین و ثبت تصاویر از محوطه این سازه دیوارهای بتنی اطراف این بنا کشیده شده و ورود افراد و مردم را ممنوع اعلام داشته اند.
این سازه باستانی در دل کارخانه قرار می‌گیرد اما نخست این که به هیچ وجه کارخانه حق آنرا ندارد چنین سازه عجیب و قدمت‌داری که برخی آن را به اندازه تپه سیلک دارای اهمیت می‌دانند تخریب کند. این تپه و محوطه متعلق به همه مردم اردبیل و آزربایجان است.
جمهوری اسلامی ایران سالهای سال است با سیاستهایی نشات گرفته از تفکرات نژاد پرستی، پان ایرانیستی، ایرانشهری، آنتی تورک و … سعی در نابودی تاریخ، فرهنگ، زبان و هویت مردم آذربایجان را دارد. تپه ها و سایتهای باستانی، ابنیه‌ها و خانه های تاریخی، طبیعت و محیط زیست آذربایجان مدتهاست که با دستور مستقیم مسئولان ایران نابود میشوند تا مردم این سرزمین از وطن خود مهاجرت کرده و به آغوش شهرهای مرکزی نشین فارس کوچ کنند.
در ایران سیاست نابود سازی تاریخ و هویت آذربایجان همچنان ادامه دارد تا چیزی از فرهنگ غنی و سرزمین متمدن آذربایجان برای نسلهای آینده باقی نماند تا بتوانند بر آذربایجان بهتر حکومت کنند.
