در قرن گذشته ، بسیاری از مخالفان سیاسی روسیه به طرز مرموزی بیمار شدند. بسیاری از آنها بعدا درگذشتند. تصور می شود که همه آنها قربانی آزمایشگاه مخفی سم در مسکو هستند که توسط ولادیمیر لنین در سال ۱۹۲۱ تاسیس شده است.
این آزمایشگاه با هدف نبرد با دشمنان دولت به روشی نتیجه گرا، کارآمد و بی رحمانه تأسیس شد.
برخی از این دشمنان مخالفان داخلی بودند و برخی نیز تبعیدهای “مشکل‌دار” بودند.
به گفته پاول سودوپلاتوف، رئیس سابق اطلاعات استالین، «کاگب» مدتها پیش به این نتیجه رسید که بهترین راه برای از بین بردن افراد ناخواسته و مخالف، مسموم کردن آنان است.
اما به نظر می رسد جانشین «کاگب»، یعنی «اف‌اس‌بی»، سرویس اطلاعاتی مدرن روسیه نیز این دیدگاه را در پیش گرفته و خط مشی کاگب را دنبال می‌کند.
“در طول جنگ سرد ، «کاگب» دشمنان خود را با روش های ماهرانه از بین برد.”
قتل استپان بندرا
یک قاتل عامل «کاگب» در سال ۱۹۵۹ استپان باندرا ملی‌گرا و طرفدار استقلال اوکراین را با یک اسلحه سیانور که در یک روزنامه پنهان کرده بود، در مونیخ آلمان به قتل رساند.
قتل جورجی مارکوف
جورجی ماركوف روزنامه نگار مخالف بلغاری، هنگامی كه منتظر اتوبوس در پل واترلو لندن، پایتخت انگلیس بود، یکی دیگر از افرادی است كه در سال ۱۹۷۹ كشته شد. سرویس مخفی بلغارستان تحت حمایت «کاگب» مسئولیت این ترور را بر عهده گرفت. مارکوف که مقالاتی با انتقاد از رژیم کمونیستی در کشورش می‌نوشت، بر اثر پرتاب توپ حاوی سم «رایسین» از مکانیسمی که در انتهای یک چتر جاسازی شده بود، مسموم شد و چهار روز بعد درگذشت. بعدها ادعا شد که “رایسین”، که گفته می شود هزاران برابر از سیانور نیز قوی تر است، در سالهای بعد در یک پاکت بسته‌بندی شده به آمریکا نیز فرستاده شد.
قتل ها با حاکمیت یلتسین متوقف و با زمامداری پوتین از سر گرفته شد
قتل های عجیب و غریبی که باعث تنش‌هایی نیز بین غرب و روسیه شد، در دوره‌ای که بوریس یلتسین در روسیه قدرت را در دست گرفت و همکاری‌ها با غرب افزایش یافت، در دهه ۱۹۹۰ متوقف شد.
اما هنگامی که ولادیمیر پوتین، یک عامل سابق «کاگب»، در اوایل دهه ۲۰۰۰ قدرت را به دست گرفت، سلسله قتل های اسرارآمیز به طور مخفیانه دوباره آغاز شد.
گمانه زنی هایی وجود دارد مبنی بر اینكه آزمایشگاه سم، که به رنگ تیره و بژ در حومه مسكو قرار دارد و از آن به عنوان “ساختمان تحقیقاتی” نام برده می شود، و از بیرون به وضوح قابل مشاهده نیست، اکنون دوباره به بهره برداری رسیده است.
قتل رومن تسپوف
در میان قربانیان احتمالی، رومن تسپوف محافظ پوتین در دهه ۱۹۹۰ در سن‌پترزبورگ. قرار دارد. آقای تسپوف پس از نوشیدن چای در دفتر «اف‌اس‌بی» در سال ۲۰۰۴ درگذشت.
قتل آنا پولیتوكسكایا
در همان سال ، آنا پولیتوكسكایا روزنامه نگار مخالف، پس از نوشیدن چای در هواپیما در مسیر سفر به روستوف، به شدت بیمار شد و سپس هوشیاری خود را از دست داد.
او موفق به زنده ماندن شد، اما دو سال بعد، یک فرد مسلح خانم پولیتوكسكایا را در مقابل آپارتمانش در مسکو کشت.
قتل الكساندر لیتویننكو
وحشیانه ترین مسمومیت قرن در سال 2006 اتفاق افتاد. این بار هدف الكساندر لیتویننكو، نماینده سابق «کاگب» و جانشین «اف‌اس‌بی» بود كه از پوتین انتقاد كرد.
دو قاتل به نامهای دمیتری کووتون و آندری لوگووی از مسکو با لیتویننکو در هتل «میله‌نیوم» لندن ملاقات کردند. آقای لیتویننکو، پس از نوشیدن چای سبز خود که آغشته به ماده پرتونی رادیونی ۲۱۰ بود، در خانه بیمار و سپس در بیمارستان بستری شد و ۳ هفته بعد نیز درگذشت.
این قتل منجر به یک روند طولانی و سخت در روابط انگلیس و روسیه شد.
تحقیقات در سال ۲۰۱۶ در انگلستان نشان داد كه پوتین احتمالاً در آن زمان این عملیات را با رئیس «اف‌اس‌بی» تصویب كرده است. برخی از شواهد به دست آمده توسط دولت در مورد تحقیقات نیز مخفی نگه داشته شد.
ولادیمیر کارا-مورزا
ولادیمیر کارا-مورزا، فعال مخالف کرملین، دو بار به ظن مسمومیت، در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ در بیمارستان بستری شد.
همسر آقای کارا مورزا، روزنامه نگار و نویسنده طرفدار غرب که مدت ها به دلیل نارسایی کلیه تحت معالجه بود، اظهار داشت که پزشکان به او گفتند که وی مسموم شده است.
با این حال، همسر وی اظهار داشت كه پلیس اجازه تحقیقات درباره واقعه مسمومیت سال ۲۰۱۷ را نداد.
قتل بوریس نمتسف
بوریس نمتسوف، یکی از چهره های مخالف که به شدت از پوتین انتقاد می‌کرد، در سال ۲۰۱۵ هنگام عبور از پلی در نزدیکی کرملین مورد اصابت گلوله قرار گرفت و کشته شد.
آقای نمتسف به عنوان وزیر انرژی و معاون نخست وزیر در دوران بوریس یلتسین رئیس جمهور پیشین فعالیت داشت.
او اغلب نسبت به دولت و سیاست های پوتین انتقاد داشت.
پیوتر ورزیلوف
پیوتر ورزیلوف در سال ۲۰۱۲ توسط دولت روسیه بازداشت و زندانی شد. آقای ورزیلوف، عضو گروه فمینیست پانک راک پوزی‌ریوت، پس از ظن به مسمومیت در سال ۲۰۱۸، تحت مراقبت ویژه قرار گرفت.
سپس برای معالجه به برلین رفت. پزشکان آلمانی که او را معالجه کردند گزارش دادند که در معرض یک مسمومیت “بسیار معقول” قرار گرفته است. وی پس از یک دوره معالجه طولانی بهبود یافت.
حمله به سرگئی اسکریپال و دخترش یولیا
در مارس ۲۰۱۸، تیم دیگری از قاتلان کرملین از مسکو به مقصد لندن عزیمت کردند؛ دقیقاً همانگونه که کووتون و لوگووی ۱۲ سال پیش انجام داده بودند.
هدف این تیم، مأمور دوجانبه روس، سرگئی اسکریپال بود که برای سرویس اطلاعاتی انگلیس «ام۱۶» کار می کرد. تیم ترور متشکل از سرهنگ آناتولی چپیگا و سرهنگ الکساندر میشکین بود که در اطلاعات نظامی روسیه مخفی فعالیت می کردند.
طبق گفته دولت انگلیس، میشکین و چپیگا یک گاز اعصاب با نام “نوویوک” متعلق به دوران اتحاد جماهیر شوروی را به داخل درب ورودی خانه اسکریپال در سالیسوری، انگلیس اسپری کردند.
داون استورژس
آقای اسکریپال و دخترش یولیا اسکریپال ساعت ها بعد روی یک نیمکت در یک پارک در مرکز شهر به زمین افتادند. این پدر و دختر زنده ماندند، اما دو ماه بعد، یک زن انگلیسی به نام داون استورژس در اثر گاز نووچوک درگذشت. انگلیس در مورد این واقعه، که هنوز هم به عنوان یک راز باقی مانده است، از روسیه به شدت انتقاد کرد. روابط بین دو کشور برای مدتی به بن بست رسید.
لندن و متحدان غربی آن بیش از ۱۵۰ جاسوس روسی را که با سفارتخانه های روسیه مرتبط بودند اخراج کردند.
“مخالفت بی امان با دولت می تواند مجازات وحشتناکی داشته باشد”
میزان دخالت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در این ترورها یک رمز و راز است. هیچ مدرکی در مورد دخالت پوتین در زنجیره فرماندهی این عملیات‌ها به دست نیامده است.
با این حال، بسیاری از قربانیان در داخل و خارج از کشور می گویند که كرملین چنین حوادثی (ترور ، قتل) را -هر چند ناخوشایند- یک شر الزامی می داند.
به گفته گاردین، با این حملات پیامی به جامعه داده می شود:
“مخالفت محدوده‌ای دارد و مخالفت بی حد و حصر با دولت می تواند تاوان وحشتناکی به همراه داشته باشد.”
