
در دوره حکومت رضاخان، اگرچه ظاهراً ایران و ترکیه تلاشهایی برای نزدیکی و ایجاد روابط دوستانه داشتند، اما سیاستهای پنهانی ایران در حمایت از شورشیان کرد ترکیه، این روابط را دچار پیچیدگی و تنش میکرد. رضاخان، به رغم اظهار تمایل به همبستگی با مصطفی کمال آتاترک، به کردهای شورشی ترکیه پناه میداد. این پناه دادن به شورشیان نشانگر رویکردی بود که در پی بهرهبرداری از وضعیت داخلی ترکیه برای افزایش فشار بر این کشور بود.
در آن زمان، روزنامه “ایران” بهصراحت از حمایت ایران از کردهای شورشی علیه دولت ترکیه سخن گفت و نوشت:« دولت ایران به کردهای ترکیه در مبارزه آنها علیه دولت ترکیه کمک خواهد کرد». این موضعگیریها منجر به تشدید تنشهای مرزی بین ایران و ترکیه شد و در سال 1930 ارتش ترکیه در راستای سرکوب شورشیان کرد، به خاک ایران نفوذ کرد و ایران را مجبور به مداخله نظامی علیه گروه های شورشی کُرد، کرد. این درگیریها نخستین نشانههای آشکار از سیاست دوگانه ایران در قبال ترکیه بود که به تناقض میان ادعای همبستگی و رفتارهای تحریکآمیز اشاره داشت.
پس از انقلاب ۱۳۵۷، این سیاستها به نظر میرسید که کمرنگ شده و جمهوری اسلامی بهدنبال تثبیت موقعیت خود در داخل بود. اما با گذشت زمان و بهویژه در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، این سیاستها مجدداً به محوریت بازگشتند.
در دوره محمد خاتمی، این سیاستها بهطور فزایندهای گسترش یافت و ابعاد دیگری به خود گرفت. ایران با پناه دادن به نیروهای پ.ک.ک در مناطق مرزی غرب آزربایجان و ایجاد کمپهای آموزشی، تلاش کرد تا از این گروه بهعنوان ابزاری برای فشار بر ترکیه استفاده کند. این اقدامات، بخشی از تلاش ایران برای گسترش نفوذ منطقهای خود و مقابله با قدرتیابی ترکیه در منطقه بود.
ایران با تجهیز و آموزش این گروهها، بهدنبال ایجاد توازن قدرت در برابر ترکیه و همچنین حفظ کنترل بر مناطق مرزی غرب آزربایجان بود.
در خرداد ۱۳۹۹، سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه، حین بازدید از پروژه دیوارکشی مرز ایران و ترکیه بهطور غیرمستقیم به حمایت جمهوری اسلامی از پ.ک.ک اشاره کرد و گفت: ما می دانیم کمپ های پ.ک.ک در منطقه دامبات ماکو قرار دارد وحدود 100 تروریست در آنجا حضور دارند. وی هشدار داد که اگر ترکیه مجبور به ورود به مناطقی شود که تروریستهای پ.ک.ک در آن پناه گرفتهاند، این تروریستها را نابود خواهد کرد.
علاوه بر ایجاد اهرم فشاری علیه ترکیه از طریق پ.ک.ک، جمهوری اسلامی سیاستهای گستردهتری برای تغییر ترکیب جمعیتی و مدیریتی غرب آزربایجان دنبال کرده است. این اقدامات بخشی از یک پروژه بلندمدت بوده که هدف آن، ایجاد دیوار حائلی میان ترکهای آزربایجان جنوبی و ترکیه است. یکی از راهکارهای ایران برای پیشبرد این سیاست، حمایت از شخصیتها و گروههای تروریستی مورد اعتماد خود، مانند ناجی شریفی زیندشتی، قاچاقچی مواد مخدر و شخصیتهایی است که از نظر جمهوری اسلامی قابلیت ایجاد تغییرات اجتماعی و مدیریتی دارند.
زیندشتی، با حمایت جمهوری اسلامی، بهعنوان یک چهره خیر و مدنی در آزربایجان غربی معرفی میشود و در تلاش است تا با مشارکت در پروژههای اجتماعی، چهرهای تطهیر شده از خود به نمایش بگذارد. این اقدامات بهطور مستقیم در راستای سیاستهای جمهوری اسلامی برای تغییر ترکیب جمعیتی و مدیریتی استان آزربایجان غربی صورت میگیرد.