شیوع کرونا در ایران و کسادی بازار کسب و کار، زندگی و سفره میلیونها نفر را تحت تاثیر قرار داده است. بیش از همه کسانی آسیب دیدهاند که جایی استخدام نیستند، بیمه ندارند و دخل و خرجشان روزانه است. حسن روحانی روز یکشنبه ۲۵ اسفند خبر داد که دولت برای سه میلیون کارگر فصلی، دستفروش و روزمزد، یارانهای بلاعوض در نظر گرفته که نخستین پرداخت آن سهشنبه خواهد بود.
طبق اعلام رئیس سازمان برنامه و بودجه، خانوارهای یک نفره ۲۰۰ هزار تومان، دو نفره ۳۰۰ هزار تومان، سه نفره ۴۰۰ هزار تومان، چهار نفره ۵۰۰ هزار تومان و خانوار پنج نفره یا بیشتر ۶۰۰ هزار تومان دریافت میکنند.
قرار شده دولت یک تا دو میلیون تومان نیز به کارت یارانه کارگران فصلی واریز کند و بدهی را سه ماه بعد به صورت قسطی پس بگیرد. برای مشاغل مرتبط با گردشگری، سالنهای پذیرایی و رستورانها نیز تسهیلات مالیات و بیمه در نظر گرفته شده است. همزمان رئیس بانک مرکزی به ۱۰ کسب و کار آسیبدیده از کرونا مهلتی سه ماهه برای تسویه بدهیها داده و گفته است که به چهار میلیون نفر وام کمبهره پرداخت میشود.
مراکز تولید و توزیع غذاهای آماده اعم از رستورانها، بوفهها، تالارهای پذیرایی، قهوهخانهها، اغذیهفروشیها، مراکز مربوط به گردشگری شامل هتلها، هتلآپارتمانها، مجتمعهای جهانگردی و گردشگری، مهمانپذیرها، مهمانسراها، مسافرخانهها، مراکز بومگردی، مراکز اقامتی و پذیرایی و تفریحی و خدماتی بینراهی، حمل و نقل عمومی مسافر درونشهری و برونشهری، دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری و تولید و توزیع پوشاک، مهلت یافتهاند که اقساط و بدهیهای خود را دیرتر پرداخت کنند.
شاغلان تولید و توزیع کیف و کفش، مراکز توزیع آجیل، خشکبار، قنادی، بستنی و آبمیوه، مراکز و مجتمعهای ورزشی و تفریحی، مراکز و مجتمعهای فرهنگی و آموزشی و مراکز تولید، توزیع و فروش صنایع دستی نیز در این فهرست جای دارند.
ده روز قبل، ۵۳۷ نفر از دانشگاهیان ایران از روحانی خواسته بودند در شرایط شیوع ویروس کرونا و ناتوانی خانوارهای کمدرآمد و بیبضاعت، یارانه و بستههای معیشتی ویژهای برای قشرهای آسیبپذیر در نظر بگیرد. پروانه مافی، نماینده مجلس و رئیس فراکسیون خانواده، پیشتر گفته بود: «من شخصا مراجعات متعددی دارم اعم از زنان سرپرست خانوار یا مردانی که روزمزد هستند. اینها میگویند قبول ما در خانه مینشینیم اما چه کسی به ما غذا میدهد و مخارج روزانه ما را تامین میکند؟»
با تصمیم هیات دولت قرار شده مردم برای پرداخت قبض آب و برق و گاز و عوارض شهرداری، سه ماه مهلت داشته باشند. همزمان از مردم نیز خواسته شده کمتر به بانکها مراجعه کنند و بر همین اساس، سقف هر بار برداشت از خودپردازها به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. حد نصاب واریز کارت به کارت نیز که قبلا سه میلیون تومان بود ۱۰ میلیون تومان شده است.
عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران، میگوید: «کارکنان سیستم بانکی در شرایط سختی هستند، برخی فوت کرده و برخی به قرنطینه رفتهاند، بنابراین اگر مردم کار ضروری ندارند به شعب مراجعه نکنند.»
هیات دولت تصمیمی برای چکهای برگشتی نگرفته است، اما محدودیتهای بانکی برای صاحبان این چکها برای سه ماه برداشته شده است. با کسادی بازار در ایام شیوع کرونا، حساب بسیاری از شاغلان اقتصادی خالی مانده و بسیاری از چکها قابل وصول نیستند.
تدابیر اقتصادی دولت در حالی اعلام شدهاند که حسن روحانی با رد قرنطینه برخی مشاغل، تاکید کرده که همه در ایام عید یا روزهای دیگر، در کسب و کار و فعالیت خود آزاد هستند. او گفته که استانها، استانداران و بخشهای بهداشتی به هیچ عنوان حق تصمیمگیری در این زمینه را ندارند و مرجع تصمیمگیری در مورد تعطیلی کار و کسبهای خاص، ستاد ملی مدیریت ویروس کرونا است.