سیاست‌های نژادپرستانه و تبعیض‌های سیستماتیک سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و… علیه ملت‌های غیرفارس در ایران هویت ملی آنها را نشانه رفته و هستی آنهارا در معرض نابودی قرار داده است.
علیرغم عضویت ایران در کنوانسیون‌های بین‌المللی و حقوق بشری با رویکرد حفظ و صیانت از زبان، فرهنگ و هویت ملت‌ها، کماکان شاهد نگرش امنیتی از سوی دولت‌ها در ایران در دوره‌های مختلف به مسئله زبان و فرهنگ ملل غیرفارس علی‌الخصوص ملت تورک آزربایجان بوده‌ایم.
از همین روی طی سال‌های متمادی شاهد اعتراض گسترده فعالان حرکت ملی آزربایجان همراه ملت تورک آزربایجان به سیاست‌های نژادپرستانه از سوی حاکمیت فارس محور در ایران بوده‌ایم، تا فریاد خود را به گوش جهانیان برسانند و خواستار رسمیت یافتن زبان تورکی در ایران باشند.
در روزهای اخیر در آستانه روز جهانی زبان مادری همانند سال‌های گذشته شاهد حرکت عظیم اقشار مختلف جامعه آزربایجان در راستای گرامیداشت روز جهانی زبان مادری و اعتراض به آپارتاید زبانی، خواستار توجه حاکمیت به مسئله زبان مادری و رسمیت یافتن زبان تورکی بودیم.
توزیع کتاب‌های تورکی در میان کودکان و دانش‌آموزان در گوشه گوشه سرزمین آزربایجان، ایجاد کمپین‌های حمایتی از تدریس زبان ملل غیرفارس در ایران، اجرای مراسمات خودجوش در راستای بزرگداشت روزجهانی زبان مادری در تبریز و دیگر شهرهای آزربایجان از جمله فعالیت‌های صورت گرفته همزمان با روز جهانی زبان مادری جهت تحت فشار قراردادن حاکمیت جمهوری اسلامی برای توجه به مسئله زبان در ایران بوده است.
در این میان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی امروز چهارشنبه ۸ اسفندماه سال ۱۴۰۳ جهت تصویب کلیت تدریس ۲ ساعته ادبیات زبان‌های مادری در هفته در راستای اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی کشور طرحی را به آرای نمایندگان گذاشت که این طرح با ۱۳۰ رای مخالف و ۵ رای ممتنع در مقابل ۱۰۴ رای موافق و غیبت ۵۱ نماینده! از سوی مجلس رد گردید و به نوعی بر اصل ۱۵ قانون اساسی که از آزادی تدریس زبان‌های مادری در کنار زبان فارسی سخن می‌گوید سایه افکنده و رای به عدم آزادی تدریس زبان‌های مادری داد.
در طول سال‌های گذشته حکومت ایران همواره به بهانه اینکه تدریس زبان‌های مادری در تعارض با تمامیت ارضی بوده و موجبات تجزیه کشور را فراهم می‌آورد از ورود زبان‌های ملل غیرفارس به مدارس ممانعت کرده است.
هرچند غیبت ۵۱ نماینده از ۲۹۰ نماینده یعنی نزدیک به ۱۸ درصد از نمایندگان مجلس در این رای‌گیری و سخنرانی پیش از رای‌گیری نماینده دولت مبنی بر اینکه تدریس زبان‌های مادری بر علیه امنیت ملی کشور ایران است نحوه و چگونگی مکانیزم این رای گیری را زیر سوال می‌برد اما سخنرانی و فعالیت نمایندگان حوزه‌های انتخابیه استان‌های آزربایجان در راستای تصویب این طرح از سوی مجلس نشان از بیداری گسترده و مطالبه جدی و پافشاری بر احقاق تمامی حقوق پایمال شده از جمله تحصیل به زبان ملی- مادری ملت تورک آزربایجان دارد که نمایندگان حوزه‌های انتخابیه آزربایجان این چنین خواستار برچیده شدن نگاه امنیتی به اصل ۱۵ قانون اساسی و رفع رویکرد انحصارطلبانه فرهنگستان زبان فارسی و شورای عالی انقلاب فرهنگی در مخالفت با احقاق حقوق پایمال شده ملت تورک آزربایجان می‌باشند.
هر چند رای گیری امروز مجلس در راستای تدریس زبان مادری ملل غیرفارس در ایران می‌توانست فرصتی مغتنم برای حکومت در ایران باشد تا بتواند در جهت رسمیت یافتن زبان تورکی و رفع مظالم فرهنگی و سیاسی گامی هرچند اندک بردارد اما مخالفت با این طرح نشان داد که نگاه حاکمیت در ایران به مسله زبان همچنان امنیتی می‌باشد. ملت‌های تحت‌ستم در ایران یا طی رفراندومی مشروع و قانونی با حضور بازرسان سازمان‌های بین‌المللی و حقوق بشری حقوق پایمال شده خود را باز خواهند یافت و یا با ادامه سیاست‌های کنونی حاکمیت فارس محور در ایران، کشور به سمت فروپاشی رفته و ملت‌های تحت‌ستم سرنوشت خویش را رقم خواهند زد.
«علی خیرجو» – اردبیل
