حرکت ملی آذربایجان وابسته به حزب و تشکیلات خاصی نیست، چرا که این حرکت و خود آگاهی ملّی از بطن جامعه از هر قشری از استاد دانشگاه گرفته تا پزشک، مهندس، حقوقدان، دانشجو، شاعر، نویسنده ، روحانی تاجر، کارگر،کشاورز و دانش آموز و …برخاسته و همه طبقات اجتماعی را در بر می گیرد.
نزدیک به صد سال است که ابتدایی‌ترین حقوق انسانی همه اقشار جامعه آذربایجان تاریخی و دیگر تورکان ایران در اقصاء نقاط کشور که اکثریت نسبی جمعیت ایران را تشکیل میدهند زیر پا گذاشته می شود.
علاوه بر پایمالی حقوق اولیه تورکان در طول این صد سال و پس از کودتا و حاکمیت غیر قانونی رضاخان بر کشور، دیگر اقلیتهای غیر فارس نیز از این حقوق محرومند.
برای رسیدن به حقوق انسانی این قشر عظیم و تورکان اکثریتی که محروم از حقوق اقلیت در ایران هستند، باید از قالب و چهارچوب دسته و تشکیلاتی که منسوب بر آن هستیم بیرون بیاییم و اولویت را نه بر دسته و تشکیلات خودی، بل در منافعی که در حرکت ملی تعریف می شود قرار دهیم!
همه حرکات و موضع گیریهای ما، شرکت در کنفرانسها و محافل و مجالسی که صحبت از حقوق ملل و اقوام کشور است باید با در نظر گرفتن منافع ملّی باشد، نه با مصلحت و یکسونگری تشکیلات و دسته ای که به آن وابسته هستیم .
از طرف دیگر، نباید هم‌نظر بودن فرد یا افراد خاصی که احتمالا درصد قابل توجهی از نظراتش مقبول جامعه ای که منتسب به آن هستیم از تفکر خاصی را دوستی با دیگران و دشمنی با خود تفسیر کنیم و کلیه حرکات و موضع گیریها و انرژی خودرا بدون در نظر گرفتن منافع ملی در این مسیر قرار دهیم!
حرکت ملّی ما حرکتی دموکراتیک،مدنی، انساندوستانه و معتقد به برآورده شدن حقوق همه ملل و اقوام ساکن ایران از تورک، فارس، عرب،کُرد، و بلوچ گرفته تا دیگر اقلیتها بدون در نظر گرفتن تفاوتهای جنسیتی، زبانی، فرهنگی،اعتقادی و دیگر تفاوتهای طبیعی انسانی است.
تا زمانیکه در این کشور حقوق همه ملل و اقوام به نسبت کثرت جمعیتشان که ابتدایی ترین آن تحصیل به زبان مادری است برآورده نشود و اکثر ثروت کشور در مناطق خاص متمرکز گردد و فاصله طبقاتی مرکز و پیرامون از بین نرود و یک قشر از جامعه در همه امور حاکم بر بقیه گردد نگرانی از افزایش نیروی گریز از مرگز نیز بی معنا نخواهد بود!
برای رسیدن به حقوق انسانی ( اعم از تحصیل به زبان مادری تا دیگر حقوق مادی و معنوی) علاوه بر اینکه اختلافهای سلیقه ای را در میان خود باید به کناری بگذاریم و با اتحاد و یکدلی و با اراده کامل در پی احقاق حقوق از راه مبارزه مدنی باشیم ، باید از افراط گری هایی که دیگران را هم به گرفتن موضع افراطی در مقابل ما تشویق می کند بپرهیزیم!
ما با هیچ ملت و قومی دشمنی نداریم و موضع حرکت ملی، دوستی با همه ملل و اقوام کشور برای رسیدن به حقوق شناخته شده انسانی و همزیستی مسالمت آمیز با همسایگان است، اما این موضع انسانی ما به معنی بی تفاوتی به افراط گرایانی که پا از حد و حدود خود فراتر می نهند و یا نژادپرستان و راسیستهایی که خودرا برتر و بالاتر و تافته جدا بافته‌تر از همه ملل و اقوام کشور میدانند و آنچه برای خود می‌خواهند یکصدم آنرا هم به غیر همزبانان خود قائل نیستند، متفاوت است و طبیعی است در مقابل این افراط گرایان هرگز سر تعظیم فرود نخواهیم آورد!
حسن راشدی: ۹ دی ماه ۱۳۹۸
.
.