در ۲۵ استان تهران، البرز، اصفهان، فارس، گیلان، مازندران، گلستان، سمنان، لرستان، ایلام، مرکزی، چهارمحال‌وبختیاری، همدان، کرمانشاه، کُردستان، زنجان، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، قزوین، کرمان، قُم، خراسان رضوی، خُراسان شمالی، خُراسان جنوبی، علت این تعطیلی‌ها برودت هوا، یخبندان، بارش برف و ناترازی انرژی عنوان شده است.
در تقریبا تمام اطلاعیه‌های صادرشده از سوی استانداری‌های این استان‌ها به مساله ناترازی انرژی به عنوان علت تعطیلی‌ها اشاره شده است.
پیش از این هم در ۲۵ آذر، مدارس تهران و بسیاری از استان‌های ایران به دلایلی از جمله بارش برف و باران و کاهش دما، مدیریت انرژی، آلودگی هوا و ریزگردها، تعطیل و نیمه‌تعطیل اعلام شدند.
روز بعد از آن هم در ۲۶ آذر ، مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات بسیاری از استان‌ها بازهم به دلیل «کاهش دما» و «مدیریت انرژی»، تعطیل و نیمه‌تعطیل اعلام شدند. این وضعیت به دنبال سرمای شدید در برخی مناطق کشور و در فاصله شش روز تا آغاز زمستان رخ داد.
در آن زمان، جبران ناترازی انرژی، مدیریت مصرف انرژی، جلوگیری از قطع گاز مشترکان خانگی و حفظ سلامت شهروندان، از جمله دلایلی بود که برای این تعطیلی‌ها عنوان شد. دلایلی که در بیانیه‌های اخیر استانداری‌ها هم تکرار شده است.
ادعای کذب پرمصرف بودن مشترکان در ایران
بیشتر خبرگزاری‌ها گزارش داده بودند مصرف گاز در ایران با کاهش دمای هوا و ورود سامانه‌های سرمایشی جدید به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده و این روند مصرف باعث ایجاد افت فشار گاز در برخی استان‌ها شده است.
دولت در تلاش برای مدیریت این بحران، خواستار کاهش حداقل دو درجه از دمای سیستم‌های گرمایشی شده است.
پزشکیان، اول بهمن ماه، در همایشی به نام «همایش ملی روز هوای پاک»، با اشاره به وعده پر‌سر و صدای دولتش درباره ممنوعیت مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها گفت: «قرار بود مازوت اصلا سوزانده نشود و گیر کردیم و اگر نمی‌سوزاندیم می‌بایست گاز منازل را قطع می‌کردیم، چون مصرف ما چندین برابر مصرف در خارج از کشور است.»
جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر و به طور خاص از ابتدای سال ۱۴۰۳، با زنجیره بحران انرژی مواجه شده است. زنجیره بحرانی که مقامات جمهوری اسلامی آن را «ناترازی» می‌خوانند و تقصیر آن را به گردن پرمصرف بودن شهروندان می‌اندازند.
بر اساس آمارهای موجود، سرانه مصرف انواع انرژی ایرانیان در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۴۰ کیلووات ساعت بوده است. این سرانه در قطر ۲۲۶ کیلووات ساعت، در امارات متحده عربی ۱۵۰ کیلووات ساعت، در عربستان سعودی ۸۳ کیلووات ساعت و در روسیه ۶۰ کیلووات ساعت بوده است.
در بین کشورهای غربی نیز سرانه مصرف انواع انرژی مردم آمریکا، ۷۷ کیلووات ساعت، مردم نروژ ۱۰۱ کیلووات ساعت و مردم ایسلند ۱۶۷ کیلووات ساعت است.
درباره برق هم به طور خاص، سرانه مصرف ایرانیان ۳/۶ هزار کیلووات ساعت در سال است؛ این عدد برای قطر ۱۸/۹، برای امارات ۱۷/۲، برای عربستان سعودی ۱۰/۸، برای روسیه ۷/۱، برای آمریکا ۱۲/۴، برای نروژ ۲۲/۴ و برای ایسلند ۴۹/۷ هزار کیلووات ساعت در سال است.
بنابراین، اظهارات پزشکیان راجع به «چند برابر» بودن مصرف ایرانیان، بر اساس آمارهای موجود، ادعایی نامعتبر و بی‌اساس است.
چه تابستان، چه زمستان؛ کشور در بحران
شهروندان ایرانی تابستان ۱۴۰۳ را به دلیل ناتوانی شبکه تولید و توزیع برق کشور در تامین برق مورد نیاز، در خاموشی‌های سراسری سپری کردند. اکنون در آستانه زمستان، جمهوری اسلامی در تامین گاز شهروندان ناتوان شده است.
در پاییز هم دولت به دلیل آن‌چه «توقف مازوت‌سوزی» نیروگاه‌ها با هدف کاهش آلودگی هوا عنوان کرد، خاموشی‌‌هایی را به شهروندان ایران تحمیل کرد.
این ادعای دولت در حالی مطرح شد که از ۱۴۰ نیروگاه حرارتی کشور، تنها ۱۴ نیروگاه امکان مازوت‌سوزی دارند. با وجود این تصمیم، تهران و برخی از کلانشهرها همچنان از آلودگی هوا رنج می‌برند.
پیش از این تعطیلی‌ها به دلیل کمبود گاز، دولت مسعود پزشکیان طی مصوبه ۲۰ آبان هیات وزیران، وزارت نفت را مکلف کرد تعرفه‌های قبلی را طوری دستکاری کند که دولت درآمد بیشتری از محل بهای گاز مصرف‌کنندگان خانگی داشته باشد.
