در حالی که استخراج و تولید مس در معدن سونگون آزربایجان به رکوردهای بیسابقهای رسیده است، بسیاری از فعالین و مردم بومی منطقه نگرانند که این افزایش تولید، تنها به نفع استانهای دیگر، به ویژه کرمان، باشد و دستاوردی برای آزربایجان نداشته باشد.
محمدجعفر عظمایی، مدیر مجتمع مس سونگون، با اعلام اینکه طی هفت ماه نخست سال جاری، ۳۸ میلیون تن ماده معدنی استخراج شده و این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۳ درصد افزایش یافته، از ثبت رکوردهای تاریخی در این معدن خبر داد.
با این حال، سوال مهمی که مطرح میشود این است که آیا مردم آزربایجان از این تولیدات بهرهای میبرند یا خیر؟ بسیاری بر این باورند که این ثروتهای معدنی به جای کمک به توسعه منطقه، به مناطق دیگر از جمله مرکز و به خصوص استان کرمان منتقل میشود، جایی که بسیاری از صنایع و کارخانههای مرتبط با این معادن واقع شدهاند. این روند، که از سوی اکثر فعالین آزربایجانی با عبارت استعمار داخلی توصیف میشود نه تنها به بهبود شرایط اقتصادی مردم آزربایجان و ورزقان کمکی نمیکند، بلکه ادامه تاراج منابع منطقه برای توسعه و رشد اقتصادی استانهای دیگر صرف میشود.
عظمایی همچنین اعلام کرده است که طی این مدت تولید مولیبدن نیز با رشدی ۲۱ درصدی به ۱۹۰۰ تن رسیده است و همچنین ۲۰۰ هزار تن کنسانتره مس تولید شده که نسبت به سال قبل ۵ درصد افزایش داشته است. اما این افزایش تولید در حالی رخ میدهد که زیرساختهای محلی از جمله جادههای منتهی به ورزقان همچنان دچار کمبود و نقصان جدی بوده و مردم منطقه از این ثروتها بهرهمند نمیشوند.