پس از امضای توافقنامه برجام در سال ۲۰۱۶ در مورد انرژی هسته ای توسط ایران و کشورهای غربی، تمایل کشورهای خارجی برای سرمایه گذاری در ایران وجود داشت. در آن زمان رئیس جمهور چین در سفر به تهران و دیدار با علی خامنه ای از توافق ۲۵ ساله صحبت کرد. در آن زمان، این مسئله به صورت محدودی نوشته و نقض می شد. این توافق بعداً پس از روی کار آمدن ترامپ و خروج کامل ایالات متحده ازتوافق برجام فراموش شد.
با این حال ، در ۱-۲ سال گذشته، توافق ایران با چین دوباره مطرح شد. در ابتدا، تعدادی از سایت ها در مورد این موضوع نوشتند و ادعاهای زیادی در مورد این توافق نامه مطرح شد که مورد بحث مجدد قرار گرفت. با این حال ، نه چین و نه ایران جزئیات دقیقی در مورد این معامله ارائه نداده اند. گروه های مخالف این معامله را “خیانت به کشور” خواندند اما گفتند که این “اقدامی جدی” علیه ایران، به ویژه در غرب است. اما البته این مردم ایران نبودند که در نهایت همه چیز را تعیین کردند ، بلکه علی خامنه ای بود.
علی خامنه ای سال گذشته صریحاً گفت که ایران باید در سیاست خارجی به سمت جهان شرق حرکت کند. در حال حاضر هیچ کشوری با ایران نبوده است ، مگر در سال های اخیر ، به ویژه چین و روسیه. با این وجود اظهارات خامنه ای علیه شعار معروف ، نه غرب و نه شرق، نشان داد که گام های جدی در سیاست ایران برداشته شده است.
روز گذشته وانگ یی وزیر امور خارجه چین توافق نامه ای ۲۵ ساله با محمدجواد ظریف امضا کرد.وانگ یی همچنین با لاریجانی ملاقات کرد که توسط علی خامنه ای منصوب شده بود. اگرچه این توافق نامه مقابل دوربین ها امضا شد ، اما جزئیاتی در این باره ارائه نشد. با این حال ، طبق گزارش های گاه و بیگاه رسانه ها ، چین از انرژی تا تجارت و از اینترنت تا امنیت با ایران همکاری خواهد کرد. همچنین ادعاهایی مبنی بر سرمایه گذاری زیاد دولت چین در بخش نفت و گاز ایران وجود دارد و سالهاست که نفت را بسیار ارزان خریداری می کند. همچنین ادعاهایی وجود دارد که شبکه ملی اینترنت (به خواسته علی خامنه ای)، توسط چینی ها در ایران ساخته شده است و ایران در حال اجرای یک سیستم اینترنتی بسیار متصل به اینترنت ، مانند مدل چینی است.
از طرف دیگر گفته می شود که در شرایط فعلی ، به ویژه در زمینه انرژی، ایران یک حوزه سودآور نیست زیرا سالهاست که به اندازه کافی سرمایه گذاری نکرده است. به عبارت دیگر، چین ابتدا باید سرمایه گذاری جدی انجام دهد تا بتواند پول مورد نظر خود را بدست آورد و آنها می گویند برای به دست آوردن سرمایه گذاری باید فرآیند طولانی مدت ایجاد شود. اما گفته می شود که به دلیل عدم ثبات سیاسی در ایران ، ملت از این توافق نامه ناراضی هستند و تحریم های سنگین غرب آن را غیرممکن کرده است.
از یک طرف، به گفته برخی از کارشناسان سیاسی ، چین می خواهد با این توافق، به جای سود اقتصادی، نفوذ خود را در منطقه افزایش دهد و بنابراین گامی جدی علیه کشورهای غربی، به ویژه ایالات متحده بردارد و ایران در تلاش است از این مزیت علیه تحریم های ایالات متحده آمریکا انجام داده باشد.
در هر صورت، شکی نیست که دولت ایران برای زنده ماندن هر توافق نامه ای را امضا خواهد کرد و به آینده و سعادت مردم ایران فکر نخواهد کرد. همچنین این مسئله جدی است که عواقب چنین توافقاتی برای رقابت بین چین و دنیای غرب در دنیای سیاست وحشتناک خواهد بود. با این وجود نمی توان گام جدی قبل از مذاکرات ایران و ایالات متحده برداشت و یا حداقل اجرای توافق نامه را به صورت جدی انجام داد و مشخص است که این گامی سیاسی است که دولت تهران علیه غرب و به ویژه ایالات متحده می خواهد انجام دهد.
ائلیار کامرانی
