شهرام صدرا روز شنبه ۱۵ اردیبهشت به سایت خبری «اکونگار» گفته است انباشت بدهیهای معوق دولت به نیروگاههای خصوصی باعث شده نهتنها در تأمین هزینههای جاری خود دچار مشکل شوند، بلکه برای انجام تعمیرات اساسی و دورهای و همچنین بازپرداخت اقساط صندوق توسعه ملی هم با مخاطراتی جدی مواجه هستند.
دولت ابراهیم رئیسی گزارشی رسمی از وضعیت بدهی وزارت نیرو به نیروگاههای خصوصی منتشر نکرده است، اما خرداد ۱۴۰۰ و پیش از آغاز کار دولت سیزدهم، محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بدهی دولت به نیروگاههای برقی خصوصی را ۲۸ هزار میلیارد تومان عنوان کرده بود.
به این ترتیب، در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، بدهی معوق دولت به نیروگاههای خصوصی بیش از سه برابر شده است.
عدم تسویه بدهی نیروگاههای خصوصی توسط دولت باعث شده این نیروگاهها با معضل تسویه بدهی خود به صندوق توسعه ملی مواجه شوند؛ بخصوص ایه صندوق توسعه ملی با ارز خارجی به نیروگاهها وام داده است.
همزمان با اظهارات آقای صدرا درباره بدهیهای معوقه دولت به فعالان خصوصی عرصه تولید برق، سیدعلیرضا بنیهاشمی مدیر نظارت و وصول مطالبات صندوق توسعه ملی، نیروگاهداران را «ابربدهکاران» این صندوق عنوان کرد.
او روز شنبه در مصاحبه با «اقتصاد آنلاین» درباره دلیل عدم تمایل این صندوق به تخصیص اعتبار برای بخش نیروگاهی گفت از سال ۱۳۹۴ حدود ۴ میلیارد دلار به ۴۶ نیروگاه خصوصی وام داده شده و هماکنون ۱.۵ میلیارد دلار مطالبات معوق از نیروگاهها داریم.
او گفت پارسال تنها ۱۷۳ میلیون دلار از بدهیها وصول شده است: «رقم وصول شده نسبت به یک و نیم میلیارد دلار مطالبات معوق خیلی کم است و هنوز مطالبات زیادی از نیروگاهها داریم».
انباشت بدهی دولت به نیروگاههای خصوصی که ۶۰ درصد برق ایران را تولید میکنند به همراه اصرار صندوق توسعه ملی به بازپرداخت بدهی نیروگاهداران بر اساس ارزهای خارجی به جای ریال ایران باعث شده است سرمایهگذران خصوصی تمایلی به ورود در پروژههای جدید نداشته باشند و پارسال تنها یک پنجم اهداف رشد تولید برق ایران محقق شد.
در حالی که برخی مقامات دولتی و نمایندگان مجلس از کسری ۱۴ هزار مگاواتی برق در تابستان امسال خبر میدهند، مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل توانیر با تایید این حجم از کسری در سال گذشته گفته است امسال با اقداماتی که صورت میگیرد به حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار مگاوات ناترازی برق خواهیم رسید.
او توضیحی درباره اقدامات ادعایی نکرد، اما گفت پیش بینی ما این است با پویش انرژی و مشارکت مردم ناترازی به حداقل ممکن برسد.
ایران که تا نیمه دهه گذشته سالانه ۸ تراوات ساعت صادرات خالص برق داشت، از نیمه پارسال تراز تجارت خارجی برقش صفر شد؛ به عبارتی سادهتر، صادرات و واردات ایران برابر شده است.
ایران سالانه پنج درصد رشد مصرف برق دارد؛ اما شتاب رشد تولید برقش بسیار پایینتر از رشد مصرف آن است و هر سال به کسری برق کشور اضافه میشود.