باور اینکه دشت مغان با رودهای خروشان و بارش‌های سالانه مطلوبی که دارد نیز در لیست مناطق دارای بحران آب کشور قرارگرفته باشد، زیاد آسان نیست؛ منطقه‌ای که شامل پنج شهرستان شمال غربی استان اردبیل ازجمله شهرستان بیله‌سوار است.
بیله‌سوار (Belasuvar) در زبان تُرکی به معنای این‌چنین آبی وجود دارد، است. این منطقه در حالی حتی نام خود را از فراوانی آب و قرار گرفتن بین دو رود بالهارلو و آقا بیگلر گرفته است که بیش از یک دهه از آغاز بحران کم‌آبی در این منطقه می‌گذرد. بحرانی که با گذشت هرسال و به دلیل کاهش بارندگی و تغییراتی که در اقلیم این منطقه پدید آمده است، برشدت آن افزوده‌شده و در فصول گرم سال تبدیل به معضلی جدی برای ساکنین این ناحیه می‌شود.
معضل کم‌آبی در روستاهای شهرستان بیله‌سوار وضعیتی به‌مراتب وخیم‌تر دارد. به گزارش وب‌سایت راه دانا حسن قبادی فرماندار این شهرستان تعداد روستاهای دارای مشکل آب در بیله‌سوار را ۳۱۲ روستا عنوان کرده و گفته است: «سیصد و دوازده روستای شهرستان با مشکل کمبود آب شرب مواجه هستند که نیازمند اقدامات ویژه‌ای در راستای تجهیز تصفیه‌خانه‌ها و نوسازی شبکه‌های تأسیسات آبی و افزایش ظرفیت شبکه است.»
از سال ۸۸ و برای حل مشکل آب بخشی از روستاهای شهرستان بیله‌سوار پروژه‌ای تحت عنوان خروسلو کلنگ زنی شده است. عملیات اجرایی این پروژه که باهدف آب‌رسانی به ۱۷۰ روستا و منطقه قشلاقی شهرستان آغازشده است، پس از گذشت یک دهه هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد. طرح آب‌رسانی خرسلو ازجمله معدود طرح‌های انتقال آب در ایران است که نه‌تنها بین حوضه‌ای نیست، بلکه بایستی در یک شهرستان مشخص احداث شود. بر این اساس خسارت‌های زیست‌محیطی طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای نیز متوجه آن نیست.
بااین‌وجود یکی از ساکنین روستای نظر علی بلاغی شهرستان بیله‌سوار در گفتگو با ای.ان.تی درباره طرح آب‌رسانی خروسلو می‌گوید: «تکمیل این پروژه به عمر ما قد نمی‌دهد. پروژه خروسلو هیچ پیشرفتی نداشته است و تا زمان پایان آن‌همه به دلیل بی‌آبی از این منطقه مهاجرت کرده‌اند. روستای ما قبلاً ۲۵۰ خانوار داشت که الان بیشتر از ۱۵۰ خانواده به دلیل مشکلات تأمین آب از این روستا مهاجرت کرده‌اند.»
این شهروند در کنار تأکید خبر مشکل کمبود آب در اکثر روستاهای شهرستان بیله‌سوار بابیان اینکه مشکل تأمین آب آشامیدنی روستای نظرعلی‌بلاغی تنها معطوف به فصول گرم نیست می‌گوید: «آب آشامیدنی ما در تمام فصول از طریق تانکرهای حمل آب تأمین می‌شود. گاهی تا بیش از یک هفته آبی برای روستا نمی‌آورند. حتی برای تأمین آب برای مصارف بهداشتی و حمام نیز مشکل‌داریم.
هرروز از تلویزیون میگویند برای مقابله با بیماری کرونا بهترین روش رعایت بهداشت است. ولی هیچ مسئولی از خود نمی‌پرسد ما که برای آشامیدن آب نداریم چطور باید بهداشت را در بالاترین سطح رعایت کنیم که مریض نشویم. اگر مریض هم بشویم دکتری نیست به داد ماد برسد. دولت یک بهداری برای ما درست کرده اما مشکل کمبود آب باعث شده هیچ پزشکی حاضر نباشد در این روستا زندگی کند.»
وی در ارتباط با شیوه تأمین آب برای دام‌های روستا می‌افزاید: «چشمه‌ای در جنوب روستا هست که آب لازم برای گاو و گوسفندها ازآنجا تأمین می‌شود؛ اما آب چشمه تلخ است و قابل شرب برای انسان نیست. ولی وقتی آب به روستا نمی‌رسد حتی برای درست کردن خمیر برای نان مجبور به استفاده از این آب تلخ می‌شویم.»
این شهروند ساکن شهرستان بیله‌سوار بابیان اینکه نه‌تنها روستای نظرعلی بلاغی که بسیاری از روستاهای دیگر در این شهرستان مناطقی صعب‌العبور نیستند، درباره پیگیری‌های مردم این روستا از مسئولین برای حل معضل آب می‌گوید: «سال‌هاست پیگیری ما از مسئولین برای حل مشکل آب بی‌نتیجه مانده است. تا به امروز اهالی روستا با تک‌تک مسئولین استان اردبیل از فرماندار بیله‌سوار تا مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی و حتی استاندار تماس گرفته‌اند ولی هیچ‌کدام از مسئولین به‌جز وعده‌ووعید کاری برای حل پایدار مشکل آب نکرده‌اند. بعضی مسئولین حتی وقتی برای بیان مشکل خود تجمع می‌کنیم و یا با آنها تماس می‌گیریم جواب ما را نمی‌دهند. مسئولین وعده تکمیل طرح آب‌رسانی خروسلو را تکرار می‌کنند درحالی‌که این پرونده در این سالها پیشرفت فیزیک نداشته و به حال خود رهاشده است. مسئولین اگر بخواهند میتوانند مشکل آب روستای ما را از مناطق خلیفه‌لو و یا سه راه خروسلو که فاصله چندانی هم با روستای ما ندارد تامین کنند. اما آنها در حالی اراده ای برای حل مشکلات ما ندارند که خود حتی دو روز نمیتوانند زندگی در این روستا با مشکل کم آبی که دارد را تحمل کنند.»
اجرای طرح‌های آب‌رسانی به روستاهای بیله‌سوار به دلیل وجود منابع آبی در این شهرستان نیازمند سرمایه‌گذاری‌های سنگین و انتقال آب از مناطق دوردست که خود باعث آسیب به محیط‌زیست و ایجاد اختلاف در حق آبه میان مناطق مختلف می‌شود، نیست. این شهرستان همچنین در سرزمین جلگه‌ای و هموار بناشده و به دلیل نزدیکی به دریای خزر و ارتفاع کم منطقه‌ای مرطوب و دارای مراتع سرسبز و قشلاقی است. این بخش از استان اردبیل از شرق، شمال شرقی و جنوب شرقی با جمهوری آذربایجان دارای مرز مشترک، گمرک و بازارچه مرزی است. بااین‌حال منطقه ای که در حالت معمول بایستی از مرفه ترین و ثروتمند ترین مناطق ایران باشد در سایه بی‌اعتنایی مسئولین و بحرانی شدن معضل تأمین آب آشامیدنی شاهد افزایش نرخ مهاجرت مردم از این منطقه است.
