
پس از دو سال دانشگاهها در ایران برآنند که کلاسها را حضوری برگزار کنند. دانشجویان به خوابگاهها بازگشته یا در جستوجوی خوابگاهاند. خوابگاهها اما کمظرفیت و امکانات بسیار نامناسباند.
بنابه گفته دانشجویان، ظرفیت خوابگاهها محدود است اما شمار دانشجویانی که به خوابگاه نیاز دارند بسیار. این خوابگاهها که پیش از کرونا نیز چندان وضع بسامانی نداشتند، حالا پس از ویروس کرونا نابسامانتر شده اند.
برخی دانشجویان می گویند که «خوابگاهها حتی در شأن زیست انسانی نیستند.» یک دانشجو به شرق گفته است:
«خوابگاه اصلا در سطح سکونت انسانها نیست و شأن انسانی در این خوابگاهها رعایت نمیشود. حالا اصلا شأن نخبهها بماند. با وجود کرونا، یک اتاق هشتنفره را به ۹ نفر میدهند.»
کمبود ظرفیت باعث شده که تختخواب به همه دانشجویان نمیرسد و ناچار میشوند روی زمین بخوابند. ««حالا دیگر کفخوابی برای دانشجوها به اتفاقی عادی بدل شده است. حتی تخت هم نیست. اما موکتهای خوابگاههای آنقدر کثیف و پوسیده است که حتی نمیتوان روی آنها قدم گذاشت چه رسد به اینکه بخواهیم روی آنها بنشینیم.»
همهگیری کرونا محدودیتها و مقررات جدیدی را به سبک زندگی افزوده است اما با وجود ادعای مقامات، در خوابگاهها خبری از این محدودیتها و رعایت پروتکلهای بهداشتی نیست.
واکسینه بودن یکی از شرایطی اعطای خوابگاهها به دانشجویان بود اما به گفته دانشجویان هیچ الزامی برای واکسیناسیون هم به چشم نمیخورد. زیرا بدون بارگذاری کارت واکسن دانشجویان قادر بودند اتاق بگیرند. همچنین خبری از اتاق قرنطینه در خوابگاه نیست و اگر دانشجویان به ویروس کرونا مبتلا شوند مکانی برای فاصله فیزیکی از دیگران وجود ندارد و چرخه انتقال بیماری در میان دانشجویان گسترش خواهد یافت.
خدمات رفاهی نازل و تورم در خوابگاهها
گرچه در طی این دو سال، شرایط رفاهی خوابگاههای دانشجویی بهبود نیافته اما هزینههایی که دانشگاه بهخاطر خدمات خوابگاه از دانشجویان دریافت میکند افزایش یافته است. یکی از دانشجویان دانشگاه علامه میگوید که با وجود تمامی کاستیها، هزینه دانشجویان بالا رفته است.
تبعیض مضاعف به دانشجویان شهرستانی
کلاسها حضوری شده و شماری از دانشجویان شهرستانی که در نوبت گرفتن خوابگاه بهسر میبرند نمیتوانند در کلاسها حاضر شوند. این وضعیت تبعیض ساختاریای را آشکار میکند که در نظام آموزشی ایران وجود دارد. دانشجویان حاشیهنشینی که از ثروت و رفاه کمتری برخوردارند، از قافله دریافت امکانات عقب میمانند. یکی از دانشجویان دانشگاه امیرکبیر با اعتراض به این موضوع در توییتر نوشته است:
«بچههای شهرستان نمیتونن تو کلاسای حضوری شرکت کنن چون نوبت خوابگاهشون نشده هنوز. اساتید هم اکثرا فقط میرن سر کلاس حضوری به بچههای تهران درس میدن و تمام. بچههای شهرستان هیچ ارزشی ندارن این وسط.»
مصائب دوچندان دختر بودن
دخالتگری مسئولان خوابگاهها در شیوه پوشش پسران و دختران، تذکرها و ارعابها درباره مسئله حجاب و رفت و آمد دختران خوابگاه بر مشکلات آنها در خوابگاهها افزوده است. حساسیتها برای ساعت ورود و خروج هم بیشتر از گذشته شده است.
یکی از دانشجویان می گوید: «انگار اصلا کرونایی در کار نیست. آن وقت در چنین شرایط ملتهبی همه هم و غم مدیران پوشش و زمان برگشت ما دختران به خوابگاه است. نظارت بر پوشش را به شدت افزایش دادهاند و مدام میگویند اگر کسی دیر به خوابگاه بیاید یا اگر با پسری دیده شود، باید در حراست و کمیته انضباطی پاسخ بدهد.»
خوابگاهها فرسودهاند و بودجه محدود است
دانشگاهها شرایط مالی خوبی ندارند و این یکی از دلایل کمبود رفاه خوابگاههاست. کمبود بودجه و وضعیت خوابگاههای دانشجویی پیش از بحران کرونا نیز وخیم بود.
سرانه دانشگاهی در حوزه فرهنگی رفاهی ۳ هزار و ۲۰۰ بوده که در اغلب دانشگاهها کمتر از این حد است. برای جبران این نقصان به ۱۵۰ میلیارد تومان نیاز است که این بودجه وجود ندارد.
در شرایطی که هنوز زیرساخت خوابگاهها با تعداد بیشمار دانشجویان هماهنگ نیست، حضوری شدن دانشگاهها اگرچه برای دانشجویانی که به خوابگاه نیاز ندارند، خوشایند است، اما دانشجویانی که در خوابگاهها اقامت دارند را با موانع و دشواریهای مضاعفی روبهرو میکند. این موانع و مصائب سبب میشود پروسه دانشاندوزی برای آنان دشوارتر گردد.