رفراندوم یا همه پرسی راهکاری دموکراتیک برای اصلاح و تکمیل قانون اساسی موجود است که در اصل ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی هم مکانیسم آن پیش بینی شده است. البته در دنیای مدرن و دموکراسی‌های پویا چند سال یکبار موضوع مهم و حیاتی که افکار عمومی یا حکومت‌ها مطالبه دارند به همه پرسی گذاشته می‌شوند و همه پرسی برگزیت یا خروج از اتحادیه اروپا در انگلیس و یا چندین همه پرسی انجام یافته در تورکیه بابت تغییر نوع ریاست جمهوری و ساختار حکومتی از پارلمانی به ریاستی و حتی مسئله آزادی حجاب از این بابت بوده است.
در دولت‌هایی که بقای کشور و مردمانش بر بقای قشر حاکم اولویت دارند به جای تلنبار کردن خواست عموم و یا تخدیر مشکل با روش‌های زودگذر، راهکار اساسی مراجعه به آرا عمومی را همیشه مد نظر دارند و نهایتا با نظر مردم قسمتی از قانون اساسی اصلاح شده و یا بن بست موجود رفع می‌گردد.
در ایران بقدری مشکلات ساختاری گریبان سیستم موجود را گرفته و افرادی با ذهن‌های منجمد و غیر دموکرات در نهادهای تصمیم گیر رسوب کرده‌اند که رفع اعتراضات اخیر و اقناع واقعی عموم امر محالی شده است و شخصا رفراندوم را نیز که احتمال برگزاری آن به صفر نزدیک هست حلال مشکل نمی‌بینم
عقلای قوم بجای انشعاب تصنعی اصلاح طلبی و اصولگرایی و خریدن زمان و ایجاد سوپاپ اطمینان باید با تضمین آزادی‌های عمومی و تشکیل نهادهای مدنی و میدان دادن به احزاب برخواسته از بطن مردم از تلنبار شدن خواست‌های حداقلی جلوگیری می‌کردند و کم کم با اصلاح و بروز رسانی قانون اساسی و مهم‌تر از همه عمل به اصول معطل قانون اساسی موجود می‌شد حکومتی معتدل و رفاه محور داشت.
الان بیماری کل بدن سیستم را فرا گرفته و افلاس عمومی حاکم شده است .
بازگشت به حیات سیاسی و اقناع عمومی جراحی جسورانه‌ای می‌طلبد که چنین جراح متخصص و ریسک پذیری فعلا مشاهده نمی‌شود و بیماری در حال گسترش و سرایت به مغز است
«دکتر جعفر افشارنیا»
