این گزارش که توسط سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ و گروه فرانسوی «همبستگی علیه مجازات اعدام» منتشر شده، از این افزایش به‌عنوان «افزایشی وحشتناک» در استفاده از مجازات اعدام یاد کرده است.
خبرگزاری فرانسه، با انعکاس گزارش این دو سازمان نوشت که رقم اعدام‌ها نسبت به سال ۲۰۲۳ میلادی که ۸۳۴ مورد اعدام ثبت شده بود، افزایشی ۱۷ درصدی نشان می‌دهد.
بر اساس این گزارش، از مجموع اعدام‌های سال گذشته، ۳۱ نفر زن بودند و چهار مورد از اعدام‌ها در ملأعام صورت گرفته است.
این دو سازمان حقوق بشری هشدار داده‌اند که جمهوری اسلامی ایران از مجازات اعدام به‌عنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی و ایجاد رعب در میان مردم، به‌ویژه پس از اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱، استفاده می‌کند.
دو مورد از اعدام‌های سال گذشته مستقیماً با اعتراضات پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت پلیس در شهریور ۱۴۰۱ مرتبط بوده است. محمد قبادلو، ۲۳ ساله، در دی‌ماه ۱۴۰۲ به اتهام قتل یک افسر پلیس با خودرو در جریان اعتراضات مهر ۱۴۰۱ اعدام شد.
گروه‌های حقوق بشری می‌گویند محاکمه او ناعادلانه بوده و دادگاه مدارکی دال بر ابتلای او به اختلال دوقطبی را نادیده گرفته است.
غلامرضا رسایی، ۳۴ ساله، نیز در مرداد ۱۴۰۲ به‌طور مخفیانه به اتهام قتل یکی از اعضای سپاه پاسداران در جریان اعتراضات اعدام شد. فعالان حقوق بشر می‌گویند که اعترافات او تحت شکنجه اخذ شده است.
بر اساس قوانین ایران که بر مبنای شریعت اسلامی است، مجازات اعدام برای جرایمی چون قتل، تجاوز، جرایم مرتبط با مواد مخدر و اتهامات مبهمی مانند «فساد فی‌الارض» و «بغی» اعمال می‌شود؛ اتهاماتی که فعالان حقوق بشر معتقدند علیه مخالفان سیاسی استفاده می‌شود.
این گزارش همچنین به نگرانی‌ها درباره اعدام‌های تأییدنشده اشاره دارد و می‌گوید احتمال می‌رود تعداد اعدام‌ها بیشتر از ارقام ثبت‌شده باشد. به گفته این دو نهاد حقوق بشری، در سال گذشته ۳۹ مورد اعدام گزارش شده که آن‌ها موفق به تأیید آن‌ها از منابع دیگر نشده‌اند.
سازمان حقوق بشر ایران اعلام کرد که در سه ماه پایانی سال ۱۴۰۳، به‌طور میانگین روزانه پنج نفر در ایران اعدام شده‌اند. این در حالی است که تنش‌ها میان حکومت ایران و اسرائیل در آن بازه زمانی افزایش یافته بود. این سازمان همچنین گزارش داد که از ابتدای سال جاری هجری شمسی تاکنون، ایران دست‌کم ۱۲۱ مورد اعدام انجام داده است.
پیش از این کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، ولکر تورک، روز سه‌شنبه ۱۸ دی، گفت که از افزایش چشمگیر اعدام‌ها در ایران در سال گذشته به شدت نگران است. تورک گفت: «این بسیار نگران‌کننده است که سال به سال، شاهد افزایش تعداد افرادی هستیم که در ایران به اعدام محکوم می‌شوند.»
او افزود: «زمان آن فرا رسیده که ایران این موج فزاینده اعدام‌ها را متوقف کند.»
اکثر اعدام‌ها در سال گذشته به اتهام جرائم مرتبط با مواد مخدر انجام شده است، اما مخالفان و افرادی که با اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ارتباط داشتند نیز اعدام شده‌اند. همچنین افزایش تعداد زنان اعدام‌شده نیز گزارش شده است.
حدود ۱۷۰ کشور یا مجازات اعدام را لغو کرده‌اند یا تعلیقی برای استفاده از آن برقرار کرده‌اند.
