
یکی از کارشناسان ایرانی روابط بینالملل با اشاره به اهمیت نشست پیش روی استانبول در مورد صلح افغانستان تاکید کرد که در نگاه دولت کنونی افغانستان استقرار نیروهای ترکیه مشروعیت بیشتری نسبت به نظامیان غربی دارد.
جلال خوشچهره، روزنامهنگار ایرانی و کارشناس مسائل سیاسی و روابط بینالملل طی مقالهای ضمن تشریح اهمیت نشست استانبول برای آینده افغانستان و انتقاد از عدم حضور ایران در این نشست، نوشت: «در نگاه دولت کنونی افغانستان نیز استقرار نظامیان ترکیه مشروعیت بیشتری نسبت به نظامیان غربی دارد. در این حال، دولت مرکزی افغانستان ممکن است حضور نظامیان ترک را به دیده وزنهای متعادل کننده میان پاکستان و هند بنگرد.»
به گزارش روزنامه «ابتکار»، جلال خوشچهره در مقاله خود همچنین گفته است: «درصورت تحقق چنین راهبردی، آنکارا یک گام دیگر در جهت گسترش ژئوپلیتیک خود برای افزایش وزن سیاسی این کشور در معادلات منطقهای و به تبع آن جهانی برخواهد داشت. ترکیه اکنون دسترسی قابل توجهی به مناطق شرق مدیترانه، شامات در جنوب، قفقاز و آسیای میانه در شرق دارد. آنکارا نشان داده است که استعداد خوبی در تبدیل ظرفیتهای ژئوپلیتیک خود به امتیازهای استراتژیک دارد.»
خوشچهره درباره تفاوت و اهمیت بیشتر نشست مذکور نسبت به دیگر همایشهایی که برای حل مسائل افغانستان برگزار شده، نیز نوشته است: «نشست استانبول اگرچه در ادامه روندی است که از هفت ماه پیش در دوحه آغاز و با هدف ایجاد آشتی ملی میان جناحها و اقوام رقیب ادامه یافت، اما حاوی مختصاتی است که این نشست را دارای اهمیت ویژه میکند. به دست گرفتن ابتکار عمل گفتوگوهای جاری میان دولت افغانستان و طالبان از سوی دولت ترکیه و همراهی مستقیم و حمایتگرانه واشنگتن از آنکارا، به مفهوم تثبیت موقعیتی است که ترکیه از سال ۱۳۸۶ تاکنون برای خود در افغانستان دنبال کرده است.»
خوشچهره در مقاله خود، این موقعیت ترکیه را «در رقابت با جایگاهی» عنوان کرده که به گفته او «ایران به ویژه درپی خروج ارتش اتحاد جماهیر شوروی سابق از افغانستان تاکنون در این کشور از آن خود برخوردار بوده است.»
این تحلیلگر سیاسی، سیاست آنکارا را «همواره تلاش برای کمرنگ کردن نقش ایران به عنوان یکی از مهمترین همسایگان افغانستان» عنوان کرده است.
وی «دومین مشخصه قابل تأمل نشست استانبول» را «غیبت ایران بهعنوان یکی از اصلیترین همسایگان افغانستان» دانسته و گفته است: «عدم حضور ایران در نشست استانبول میتواند با هدف القای این منظور همراه باشد که ایران فاقد ظرفیتهای سازنده برای آینده افغانستان است. شواهد چنین نشان میدهد که محمد اشرف غنی، رئیسجمهوری افغانستان نیز در این نظر با نگاه واشنگتن همسو باشد.»
این تحلیلگر مسائل منطقه در پایان با اشاره به اینکه «نشست استانبول با نگاه به فوریت چارهاندیشی برای آینده سیاسی افغانستان پس از خروج نظامیان آمریکا برگزار میشود» تصریح کرده است: «جنبه مهمتر در این میان، تعیین نیروی جایگزین نظامیان آمریکایی و سنتکام در افغانستان است که به مثابه فرصتی موقعیت ساز برای دولت ترکیه محسوب میشود. بیراه نیست اگر تصور شود که دولت ترکیه با حمایت سیاسی ـ لجستیکی آمریکا و حمایت مالی دولت قطر، خود را برای استقرار نظامیانش در افغانستان آماده میکند. در صورت تحقق این وضع، ترکیه برای توجیه حضور نظامی در افغانستان، از یک سو خود را نیروی حافظ صلح مسلمان مینماید.»