در روزهای اخیر تصاویری از رودخانه آراز (ارس) منتشر شده که نشان می‌دهد هزاران ماهی و میگو بر اثر غلظت بالای پساب صنعتی و هسته‌ای ارمنستان که به این رودخانه مرزی وارد می‌شود، تلف شده‌اند.
تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که به‌علت غلظت بالای پساب رنگ رودخانه به سبزی گراییده و بنا به اظهارات ساکنان محلی بوی تعفن سواحل این رودخانه را فرا گرفته است.
فعالات محیط زیست و مدنی آذربایجان در ایران اظهار می‌دارند که از نظر بزرگی و تأثیر آن به سلامتی و زندگی هزاران نفر از اهالی ساکن در امتداد رودخانه آراز، این بحران پس از بحران محیط زیستی ناشی از خشک شدن دریاچه اورمیه بزرگترین و خطرناکترین بحران شمال‌غرب ایران و نواحی آذربایجان است.
در روزهای اخیر بود که پویا مجرد، نماینده اردبیل در شورای عالی استان‌ها گفت سرطان ناشی از فاضلاب کارخانجات صنعتی ارمنستان «بلای جان مردم پارس‌آباد شده و آمار سرطان گوارش را در استان اردبیل به رتبه اول رسانده است.»
آقا مجرد همچنین گفته بود «هیچ خانوده‌ای را در پارس آباد نمی بینید که یکی از عزیزانش را در تصادفات جاده‌ای یا بیماری سرطان از دست نداده باشد.»
نماینده اردبیل در شورای عالی استان‌ها در مورد وضغیت جاده‌های مواصلاتی پارساباد مغان همچنین گفت «تصادفات بیشتر در جاده پارس آباد – اردبیل که به “جاده مرگ” مشهور است، روزانه قربانیان زیادی می‌گیرد.»
وی در پایان تأکید کرده که «به عنوان نماینده مردم اردبیل در شورای عالی استان‌ها برای برطرف شدن این دو معضل اساسی از مسئولان می خواهم که برای این مشکلات که با جان مردم بازی می کند هر چه زودتر چاره ای بیندیشند.»
این در حالیست که طرف ارمنی در نشست کارگروه مشترک ایران-ارمنستان پیرامون پالایش و جلوگیری از آلودگی رودخانه ارس که در تاریخ ۲۸ تا ۳۰ آبان سال گذشته در تبریز برگزار شده بود، ضمن قبول مسئولیت، متعهد به اصلاح و ترمیم تاسیسات به هدف حذف کامل تخلیه‌ها تا سال ۲۰۲۱ شده بود.
همچنین مقام‌های ارمنستان در سال ۲۰۱۵ نیز طی توافقی متعهد شده بودند که تا سال ۲۰۱۷ برنامه پاكسازی رود ارس را به اتمام برسانند.
فعالان محیط زیست به دفعات نسبت به تخلیه پساب‌های نیروگاه هسته‌ای «متسامور» ارمنستان در رود ارس هشدار داده‌اند.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در آذربایجان نیز در سال ۲۰۱۷ به خبرگزاری آناتولی گفته بود «کهنگی قطعات و احتمال خطرآفرینی فراوان جانی و محیط زیستی نیروگاه هسته‌ای متسامور ارمنستان توسط کارشناسان منطقه و بين‌المللی و اتحادیه اروپا تایید شده است. بنابراین قطعی و مبرهن است که این نیروگاه باید هرچه زودتر تعطیل شود.»
عباس یزدانبد، عضو انجمن گوارش و کبد ایران نیز ۲۱ آبان سال گذشته در گفتگو با ایرنا اعلام کرده بود که ««سرطان معده در استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی شیوع بسیار بالایی دارد و میزان بروز سرطان معده در این استان ها در مردان ۵۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر و در زنان ۲۵ در هر ۱۰۰ هزار نفر در هرسال است.»
رودخانه ارس که در زبان ترکی آذربایجانی “آراز” خوانده می‌شود از کوه‌های بینگؤل منطقه آناتولی ترکیه سرچشمه می‌گیرد، در مرز ترکیه و ارمنستان به رود آرپا‌چایی می پیوندد، سپس مرز مشترک نخجوان را به طول ۱۱ کیلومتر تشکیل می‌دهد.
این رودخانه پس از عبور از مرز ایران و نخجوان، از مرز میان ایران و ارمنستان عبور می کند و دوباره مرز مشترک میان ایران و جمهوری آذربایجان را شکل داده و در منتهی الیه شمالی استان اردبیل (شهرستان پارس‌آباد) وارد جمهوری آذربایجان شده و به رودخانه کورا (کور) و در نهایت به دریای خزر می ریزد.
این رود ۱۰۷۲ کیلومتر طول دارد و از طولانی‌ترین رودهای ایران بوده و از کارون در استان خوزستان نیز طولانی‌تر است.
